Zaktualizowano dnia 24 maja 2024
Ręka jest skomplikowaną częścią ciała, której zadaniem jest nie tylko chwytanie, przesuwanie czy podnoszenie. Odpowiada ona również za niezwykle ważne w codziennym życiu funkcje, takie jak pisanie czy precyzyjne ruchy. Śmiało można również rzec, że dzięki niej człowiek jest samodzielny, ponieważ może przy jej pomocy wykonywać każdego dnia wiele zarówno prostych, jak również bardziej złożonych czynności.
Istnieją jednak przypadki, w których z różnych przyczyn rozwój funkcji ręki nie wykształcił się prawidłowo. Dzieje się tak np. w efekcie uszkodzenia mózgu, niepełnosprawności intelektualnej czy zaburzeń integracji sensorycznej. Osoby, których kończyny górne nie wykształciły się w odpowiedni sposób, muszą je prawidłowo stymulować. Jednym z tych sposobów jest terapia ręki – na czym polega i kto powinien z niej skorzystać?
Terapia ręki – co to jest?
Terapia ręki jest zespołem indywidualnych, skoordynowanych ćwiczeń oraz działań, które umożliwiają usprawnienie mechanizmów odpowiadających za kontrolę ruchów kończyny górnej. Jest ona skierowana głównie do dzieci oraz dorosłych, którzy stracili sprawność. Terapia ręki to zazwyczaj współpraca fizjoterapeuty, logopedy, psychologa, pedagoga oraz terapeuty integracji sensorycznej.
Z tego rodzaju terapii powinny korzystać osoby z:
- zaburzeniami napięcia mięśniowego w miejscu obręczy barkowej lub nawet całego ciała,
- trudnościami w planowaniu ruchowym,
- problemami dotyczącymi codziennych czynności,
- problemami z koordynacją pracy rąk,
- zaburzeniami sprawności grafomotorycznej (w przypadku gdy np. dziecko nie umie lub nie lubi malować, rysować, wycinać lub robi to bardzo niedokładnie),
- problemami dotyczącymi używania odpowiedniej siły i szybkości przy wykonywaniu ruchów,
- trudnościami z koncentracją,
- trudnościami w trzymaniu przedmiotów,
- nieprawidłową postawą ciała,
- zaburzeniami na linii oko-ręka.
Cele terapii ręki
Głównym celem tego typu terapii jest wspomaganie dziecka lub osoby dorosłej w osiągnięciu jak najbardziej optymalnego poziomu sprawności. Istotnym zadaniem jest także doskonalenie umiejętności manualnych oraz grafomotoryki dzięki usprawnianiu funkcji percepcyjno-motorycznych.
Terapia ręki ma za zadanie także:
- rozwijać ogólną koordynację ruchową,
- rozwijać koordynację obustronną,
- poprawić sprawność ruchową całej kończyny górnej,
- doskonalić sprawności manipulacyjne ręki,
- doskonalić umiejętności chwytu,
- usprawnić techniki pisania,
- poprawić poziom koncentracji,
- wzmacniać poczucie własnej wartości przez budzenie wiary w swoje możliwości.
Jak przebiega terapia ręki?
Czas trwania oraz dobór zajęć jest uzależniony od wieku, umiejętności, a także stopnia sprawności danego pacjenta. Dlatego bardzo ważne jest wcześniejsze przeanalizowanie przypadku, postawienie diagnozy i znalezienie przyczyny schorzenia. Następnie opracowuje się cele i metody współpracy.
Zajęcia polegają zazwyczaj na wykonywaniu ćwiczeń wzmacniających obręcz barkową, a także ćwiczeń precyzyjnych i manualnych ręki. Terapeuta podczas zajęć zwraca uwagę na poprawny chwyt, precyzyjne pisanie oraz większe skupienie na wykonywanej pracy podczas angażowania rąk.
Do terapii włącza się zajęcia ruchowe w formie zabawy i ćwiczeń, które.:
- rozwijają sprawność ruchową,
- usprawniają koordynację obustronną oraz ruchy naprzemienne,
- integrują odruchy,
- poprawiają prawidłowe poczucie schematu ciała oraz orientacji przestrzennej,
- stabilizują obręcz barkową i usprawniają ruchy przedramion, nadgarstka, ramion, dłoni oraz palców.
Przykładowe ćwiczenia z zakresu terapii ręki
Do popularnych zajęć, które pozwalają dziecku ćwiczyć ruchy precyzyjne zalicza się m.in.:
- malowanie farbami za pomocą palców,
- wyciąganie z ziarenek kamyczków oraz guzików,
- zwijanie pasków papieru w kulki,
- zabawy w specjalnym piasku kinetycznym.
W trakcie terapii ręki dużą uwagę należy skupić na wzmocnieniu obręczy barkowej, co jest możliwe poprzez czołganie się, rzucanie piłki czy chód na czworakach. Dzieci mogą również wykonywać obroty rąk – powinny być to duże ruchy, które przechodzą w coraz mniejsze. Podczas tej czynności uczestnicy powinni mieć w rękach kolorowe tasiemki. Na początku ruchy należy wykonywać oburącz, a później na przemian.
Bardzo ważnym obszarem, który należy rozwijać, jest koordynacja wzrokowo-ruchowa. Do popularnych ćwiczeń zalicza się m.in.:
- chodzenie po równoważniach,
- kozłowanie piłki,
- chodzenie stopa za stopą (do przodu oraz do tyłu),
- odbijanie piłki od ściany oraz łapanie jej.
Terapia ręki – studia podyplomowe dla terapeutów
Nauczyciele oraz rodzice coraz częściej dostrzegają wśród dzieci zaburzenia w zakresie małej motoryki, co ma bezpośredni wpływ na rosnące zapotrzebowanie na terapeutów posiadających kwalifikacje do prowadzenia zajęć z zakresu terapii ręki. Jeśli chcesz poprowadzić swoją karierę zawodową w tym kierunku, musisz spełnić wymogi dotyczące wykształcenia, które zawarte są w § 32 Rozporządzeniu Ministra Edukacji i Nauki z dnia 14 września 2023 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli.
Przepisy umożliwiają zdobycie kwalifikacji do prowadzenia zajęć również przez osoby, które nie posiadają kierunkowego wykształcenia wyższego. Jeśli jesteś absolwentem innego kierunku niż np. pedagogika specjalna, możesz zdobyć niezbędne uprawnienia, zapisując się na studia podyplomowe studia podyplomowe „Integracja sensoryczna z terapią ręki” znajdujące się w ofercie naszej Uczelni.
Rozbudowany program pozwoli Ci w trakcie 3 semestrów zdobyć wiedzę m.in. na temat:
- pedagogiki specjalnej i psychologii klinicznej,
- psychologii rozwojowej człowieka,
- diagnozy zaburzeń rozwojowych u dzieci,
- integracji sensorycznej,
- diagnozy i metodyki terapii ręki.
Studia na naszej Uczelni to nie tylko wiedza zdobywana od doświadczonych wykładowców i możliwość wykształcenia umiejętności praktycznych. To również intuicyjna i nowoczesna platforma dydaktyczna, dzięki której zdobędziesz przygotowanie do pracy z dowolnego miejsca posiadającego dostęp do Internetu.
Kierunek ma charakter kwalifikacyjny, co oznacza, że jego ukończenie wiąże się z otrzymaniem dokumentów potwierdzających zdobycie kompetencji potrzebnych do pracy w szkołach, placówkach oświatowych czy gabinetach prywatnych. Aby zapisać się na ten kierunek, słuchacz musi posiadać przygotowanie pedagogiczne, które również możesz zrealizować na naszej Uczelni. Więcej informacji na ten temat znajdziesz w naszym artykule „Co to jest przygotowanie pedagogiczne?”.
Zobacz nasze pozostałe artykuły na ten temat:
- Terapia ręki w integracji sensorycznej i jej przebieg → https://studia-online.pl/aktualnosci/terapia-reki-w-integracji-sensorycznej-i-jej-przebieg/
- Zapotrzebowanie na terapię ręki w Integracji Sensorycznej → https://studia-online.pl/aktualnosci/zapotrzebowanie-na-terapie-reki-w-integracji-sensorycznej/
- Integracja sensoryczna z terapią ręki studia online → https://studia-online.pl/aktualnosci/integracja-sensoryczna-z-terapia-reki-studia-online/
