Zaktualizowano dnia 16 września 2024
Każdego roku kilka milionów uczniów kształci się w szkołach podstawowych oraz ponadpodstawowych. Wśród tej licznej grupy znajdują się również osoby, które mają specjalne potrzeby edukacyjne. To dzieci i młodzież borykająca się z problemami ograniczającymi ich możliwości w kontekście realizacji programu. Choć są w stanie kontynuować naukę, wymagają pomocy od wyspecjalizowanego grona pedagogicznego. Dla osób, które aspirują do pracy jako nauczyciel wspomagający, kwalifikacje – obok odpowiedniego podejścia i umiejętności – są niezbędne do podjęcia zatrudnienia na tym stanowisku. Zobacz, jakimi kompetencjami powinien odznaczać się ten specjalista.
Dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych
Uczniami, którzy wymagają szczególnych potrzeb edukacyjnych, są dzieci posiadające ograniczenia i trudności w realizowaniu wymagań programowych. Potrzeba kształcenia specjalnego jest zapisana w dokumencie wypełnionym przez specjalistę, który zdiagnozował konkretne deficyty uniemożliwiające standardowe nauczanie.
Mogą być to uczniowie z niedostosowaniem społecznym, a także zmagający się z:
- niepełnosprawnością (niewidomi, słabowidzący, niesłyszący, słabosłyszący, z ograniczeniami ruchowymi, z autyzmem);
- niepełnosprawnością intelektualną;
- chorobami przewlekłymi;
- zaburzeniami psychicznymi;
- problemami środowiskowymi.
Więcej na temat pracy z osobami niewidomymi przeczytasz w artykule „Odmienne podejście nauczyciela wspomagającego – tyflopedagoga”.
Nauczyciel wspomagający – kwalifikacje potrzebne w wielu miejscach
Formami kształcenia, z których coraz częściej korzystają uczniowie ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, jest edukacja integracyjna, a także integracja włączająca. Może być ona realizowana przez:
- ogólnodostępne przedszkola z oddziałami integracyjnymi;
- przedszkola integracyjne;
- ogólnodostępne szkoły z oddziałami integracyjnymi;
- szkoły integracyjne.
Według aktualnych przepisów, placówki realizujące tego typu kształcenie powinny zatrudnić nauczyciela współorganizującego proces kształcenia. Jest on potocznie określany jako nauczyciel wspomagający. Kwalifikacje oraz zakres jego zadań również podlega konkretnym przepisom.
Nauczyciel wspomagający — kwalifikacje, które można zdobyć, realizując studia podyplomowe
W wymienionych wyżej placówkach mogą zostać zatrudnieni m.in. nauczyciele posiadający kwalifikacje z obszaru pedagogiki specjalnej, którzy w odpowiedni sposób mogą współorganizować kształcenie osób niepełnosprawnych, a także niedostosowanych społecznie.
Aspirujący nauczyciel wspomagający kwalifikacje może zdobyć, zapisując się studia podyplomowe oferowane przez Wyższą Szkołę Kształcenia Zawodowego. Kierunek „Edukacja i rehabilitacja osób z niepełnosprawnością intelektualną (Oligofrenopedagogika)” pozwala zdobyć kompetencje do pracy jako nauczyciel wspomagający, a także kwalifikacje pedagoga specjalnego w zakresie oligofrenopedagogiki.
Na studia mogą zapisać się absolwenci studiów wyższych (minimum I stopnia), którzy posiadają przygotowanie pedagogiczne oraz kwalifikacje do nauczania przedmiotu bądź prowadzenia zajęć i chcą uzyskać kompetencje w zakresie pedagogiki specjalnej.
Nauczyciel wspomagający – kwalifikacje dodatkowe
Pedagogika specjalna jest dziedziną budzącą zainteresowanie coraz większej grupy osób. To również obszar, który prężnie się rozwija. Liczne badania i osiągnięcia pozwalają na wprowadzanie coraz skuteczniejszych form pracy z podopiecznymi, które przynoszą pozytywne rezultaty. Dla pedagogów stanowi to doskonały sposób zgłębiania wiedzy, ale też poszerzania swoich kompetencji, co umożliwia też wzrost pobieranego wynagrodzenia.
Osoby pracujące jako nauczyciel wspomagający kwalifikacje dodatkowe mogą zdobyć z obszaru, takiego jak praca z dziećmi z zespołem Aspergera i autyzmem. Obecnie specjaliści w tych dziedzinach są poszukiwani na rynku pracy, a profesjonalna pomoc na wczesnym etapie rozwoju jest niezwykle istotna.
Ważnym zagadnieniem jest także klasa integracyjna jako element edukacji włączającej. Odpowiednie kompetencje ułatwiają dzieciom start i nawiązanie relacji z rówieśnikami. Ponadto warto poszerzać swoją wiedzę i umiejętności w prowadzeniu zajęć za pomocą różnych metod z zakresu arteterapii. Doskonałym sposobem na rozwijanie umiejętności dziecka może być zabawa sztuką, integracja sensoryczna, zajęcia muzyczne czy taniec.
Zakres obowiązków nauczyciela wspomagającego
Praca na tym stanowisku wymaga posiadania jednak nie tylko odpowiednich kwalifikacji, ale również szeregu umiejętności pozwalającego na realizację zadań. Nauczyciel wspomagający współpracuje z nauczycielami, specjalistami oraz wychowawcami w zakresie:
- prowadzenia zajęć edukacyjnych;
- pracy wychowawczej z uczniami o specjalnych potrzebach edukacyjnych;
- uczestnictwa w zajęciach edukacyjnych w określonych w programie;
- udzielania pomocy przez realizację zintegrowanych zajęć i działań, a także dobór form oraz metod pracy z uczniami.
Plan pracy nauczyciela wspomagającego
Wsparcie dla ucznia jest za każdym razem ustalane na podstawie zaleceń zawartych w orzeczeniu, a także w Indywidualnym Programie Edukacyjno-Terapeutycznym (IPET). Nauczyciel wspomagający może bazować również na planach opracowywanych przez nauczyciela zajęć lub – jeśli dyrektor tego wymaga – na przygotowanym przez siebie odrębnym planie. Może on dotyczyć zakresu zajęć oraz zadań, które wyznaczy dyrekcja.
Nauczyciel wspomagający — zarobki
Dla osób, które aspirują do pracy jako nauczyciel wspomagający, zarobki mogą okazać się satysfakcjonujące. Etat osoby na tym stanowisku to 20 godzin tygodniowo, a pensja złożona jest z płacy zasadniczej oraz różnych dodatków, jak ma to miejsce w przypadku wszystkich nauczycieli. Ostateczne wynagrodzenie zależy od wielu czynników, w tym m.in. wymiaru zajęć obowiązkowych. Średnio nauczyciel wspomagający zarabia około 4500 zł brutto.
FAQ
Po jakich studiach można być nauczycielem wspomagającym?
Nauczyciel wspomagający kwalifikacje do pracy zdobywa w momencie ukończenia studiów jednolitych magisterskich lub I i II stopnia w zakresie pedagogiki specjalnej. Inną ścieżką do uzyskania niezbędnych uprawnień jest realizacja studiów magisterskich na innym kierunku i dodatkowo ukończenie studiów podyplomowych z zakresu pedagogiki specjalnej.
Jakie zajęcia prowadzi nauczyciel wspomagający?
Nauczyciel wspomagający wraz z innymi nauczycielami prowadzi zajęcia edukacyjne oraz wychowawcze, które rozwijają umiejętności czy uczą poprzez zabawę. Pedagog specjalny jako nauczyciel wspomagający prowadzi najczęściej zajęcia socjoterapeutyczne, rewalidacyjne i resocjalizacyjne.
Ile godzin pracuje nauczyciel wspomagający?
Etat nauczyciela wspomagającego wynosi 20 godzin tygodniowo.
Czy nauczyciel wspomagający jest specjalistą?
Nauczyciel wspomagający jest wykwalifikowanym specjalistą, który przed przystąpieniem do wykonywania obowiązków zawodowych musi zdobyć odpowiednie wykształcenie i przygotowanie kierunkowe.
Jakie zajęcia prowadzi nauczyciel wspomagający w przedszkolu?
Nauczyciel wspomagający w przedszkolu prowadzi zajęcia ogólnorozwojowe oraz ukierunkowane na potrzeby danego dziecka, jeżeli zachodzi taka potrzeba. Posiada on dodatkowe wykształcenie np. z zakresu arteterapii, dzięki czemu może też prowadzić zajęcia plastyczne.
