Zaktualizowano dnia 2 października 2023
Podobnie jak inne grupy społeczne, rolnicy prowadzący własną działalność muszą dokonywać rozliczeń podatkowych. Podlegają oni jednak osobnym przepisom prawnym niż pozostałe podmioty gospodarcze funkcjonujące na rynku. Wynika to z faktu, iż czynnik produkcji stanowi ziemia, a jej efekty zależą w głównej mierze od warunków klimatycznych. W tym artykule przedstawimy, jak rolnik rozlicza się z Urzędem Skarbowym.
Rolnik jako podatnik
W naszym kraju działalność rolnicza opodatkowana jest wieloma rodzajami podatków:
- rolny,
- od nieruchomości,
- od towarów i usług (VAT),
- dochodowy z działów specjalnych produkcji rolnej,
- akcyzowy,
- ryczałt od przychodów ewidencjonowanych w zakresie rolniczego handlu detalicznego.
Według aktualnych przepisów Ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym, opodatkowaniu podatkiem rolnym podlegają takie gospodarstwa, których użytki rolne wynoszą łącznie ponad 1 hektar powierzchni.
Czy każdy rolnik rozlicza się z Urzędem Skarbowym?
Osoby, które prowadzą własne gospodarstwo rolne zajmujące się produkcją roślinną oraz zwierzęcą, mogą pracować ze statusem podatkowym jako rolnik ryczałtowy bądź rolnik będący czynnym podatnikiem podatku VAT.
Rolnik ryczałtowy jest rolnikiem dokonującym dostaw produktów rolnych, które pochodzą z własnej działalności bądź świadczącym usługi rolnicze korzystając ze zwolnienia od podatku. Wyjątek w tym aspekcie stanowią rolnicy, którzy są zobowiązani do prowadzenia ksiąg rachunkowych.
Rolnik ryczałtowy nie ma obowiązku rejestrowania się jako podatnik VAT – nie prowadzi więc ewidencji VAT i nie wystawia faktur, więc nie ma obowiązku rozliczać się z tego tytułu z Urzędem Skarbowym. Nabywca usług oraz towarów od takiego rolnika musi doliczyć tzw. zryczałtowany zwrot podatku do wynegocjowanej ceny netto i wypłacić go rolnikowi.
Rolnik, który chce być czynnym podatnikiem VAT musi dokonać rezygnacji z ryczałtowego rozliczenia VAT. Musi w tym celu złożyć we właściwym Urzędzie Skarbowym zgłoszenia rejestracyjnego przed rozpoczęciem miesiąca, w którym taka rezygnacja ma nastąpić. Dokonuje tego na specjalnym formularzu VAT-R.
Czy rolnik rozlicza się z PIT?
Rolnik, który prowadzi gospodarstwo rolne i uzyskuje dochody tylko z tego tytułu, nie musi wykazywać przychodu do opodatkowania PIT. Istnieją jednak przypadki, w których taka działalność może wymagać ujęcia niektórych przychodów w deklaracji PIT. Rolnik ma obowiązek złożyć roczne zeznanie przede wszystkim, gdy:
- prowadzi stanowisko z produktami lub przetworami pochodzącymi z własnego gospodarstwa,
- jest emerytem lub rencistą,
- jest dodatkowo zatrudniony na umowę-zlecenie, umowę o dzieło bądź umowę o pracę,
- prowadzi działalność gospodarczą, której efektem nie jest produkcja rolna,
- zajmuje się prowadzeniem specjalnych działów produkcji rolnej (zalicza się do nich m.in. hodowlę zwierząt laboratoryjnych, wylęgarnie drobiu czy uprawę grzybni i grzybów).
Na jakim picie rozlicza się rolnik?
W przypadkach opisanych wyżej, a także w sytuacjach, w których rolnicy uzyskują przychody z tytułu najmu sprzętu rolniczego bądź gruntów rolnych, powinni wykazać je w zeznaniu rocznym PIT-36. Jeśli osoba ubezpieczona w KURS jest zatrudniona także na podstawie umów cywilnoprawnych, musi rozliczyć się z uzyskanych w ten sposób przychodów z Urzędem Skarbowym. W tym celu rolnik musi złożyć rozliczenie na druku PIT-37. Dotyczy to również sytuacji, gdy rolnik zatrudnia pracownika.
Jak udokumentować dochód z gospodarstwa rolnego?
Dochód z gospodarstwa rolnego to dochód, który nie podlega opodatkowaniu, dlatego ważne jest jego udokumentowanie. W tym celu wymagane jest nie tylko zaświadczenie właściwego organu gminy bądź okazanie nakazu płatniczego, ale także wypełnienie druku oświadczenia jednego z członków rodziny o wysokości, jaki uzyskano w roku kalendarzowym, który poprzedza zasiłkowy okres niepodlegający opodatkowaniu.
Taki dochód obliczany jest na podstawie liczby tzw. hektarów przeliczeniowych, które znajdują się w posiadaniu danej rodziny oraz wysokości średniego dochodu, jaki można uzyskać z pracy na 1 hektarze przeliczeniowym w indywidualnych gospodarstwach rolnych. W dokumentowaniu bardzo pomocne okazuje się prowadzenie notatek ze szczegółowymi informacjami o przeprowadzanych transakcjach oraz zaświadczenia otrzymywane np. w skupie.
Do jakiej kwoty rolnik jest zwolniony z podatku?
Najczęściej rolnik oblicza przychód ze specjalnych działów rolnych w oparciu o normy szacunkowe. Jeśli ich wartość przekracza 1,2 miliona euro netto, musi prowadzić księgi rachunkowe. Wielu rolników czerpie zyski sprzedając swoje wyroby wytworzone w sposób inny niż przemysłowy (np. na targu). Wówczas limitem jest kwota 100 000 złotych.
Od jakiej kwoty rolnik płaci podatek?
Gdy przychód z tego tytułu jest większy niż wyżej wskazana kwota – np. 150 000 złotych – musi wówczas rozliczyć się z nadwyżki, czyli 50 tysięcy złotych.
Czy dopłaty bezpośrednie należy wykazać w PIT?
W rozliczeniu podatkowym rolnicy nie muszą wykazywać dopłat bezpośrednich stosowanych w ramach Wspólnej Polityki Rolnej Unii Europejskiej. Dzieje się tak z uwagi, iż otrzymane dopłaty nie są przychodem z działalności rolniczej, więc przepisy ustawy o PIT nie mają zastosowania.
Studia podyplomowe rolnictwo – zdobądź wykształcenie rolnicze online
Z dopłat unijnych mogą korzystać jednak osoby posiadające status rolnika indywidualnego. Aby go uzyskać, aspirujący rolnik musi spełnić kilka wymogów. Jednym z nich jest posiadanie wykształcenia rolniczego, które można zdobyć realizując m.in. studia podyplomowe oferowane przez Wyższą Szkolę Kształcenia Zawodowego na kierunkach:
- Rolnictwo (dla absolwentów kierunków nierolniczych),
- Rolnictwo z instrukcją zakupu i przekształcenia ziemi (dla absolwentów nierolniczych studiów wyższych).
Realizacja tych kierunków pozwala zdobyć wykształcenie osobom, które są absolwentami szkół niezwiązanych z rolnictwem.
