Zaktualizowano dnia 10 sierpnia 2023
Do polskich szkół uczęszcza bardzo zróżnicowane grono uczniów, a zadaniem każdej z nich jest stworzenie dla każdego odpowiednich warunków edukacyjnych. Jest to niezwykle ważne szczególnie w kontekście uczniów posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, których wymagania przekładają się na inne podejście nauczycieli do procesu kształcenia.
Potrzeba kształcenia specjalnego w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej
Specjalne potrzeby edukacyjne to bardzo ważny termin w obszarze pedagogiki, które pojawił się u schyłku lat 70. ubiegłego wieku w Wielkiej Brytanii. W naszym kraju dokument upowszechniający ten aspekt kształcenia został przyjęty w 1994 roku i wyrażał przekonanie, że każdy uczeń posiada indywidualne cechy, zdolności, zainteresowania, a także potrzeby w zakresie nauki. Wiele uwagi poświęcono uczniom, którzy z różnych powodów nie są w stanie realizować programu nauczania razem z innymi uczniami.
Aktualnie kształcenie uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi jest realizowana w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej, która udzielana jest w formie klasy terapeutycznych, zajęć dydaktyczno-wyrównawczych czy korekcyjno-kompensacyjnych.
Rozporządzenie w sprawie kształcenia specjalnego
Aby utworzyć odpowiednie warunki do edukacji, w naszym kraju podejmowanych jest wiele działań usprawniających ten proces w przypadku uczniów z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego. Z uwagi na fakt, iż większość z nich dotyczy nauki w szkołach publicznych, wszelkie aspekty organizacyjne zawiera rozporządzenie w sprawie kształcenia specjalnego.
Kim w świetle przepisów jest uczeń z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego?
W Rozporządzeniu MEN z dnia 9 sierpnia 2017 r. znajdują się warunki dotyczące organizowania nauki, opieki i wychowania dzieciom oraz młodzieży, którzy posiadają orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego. W świetle przepisów może być to uczeń:
- niesłyszący lub niedosłyszący,
- niewidomy lub słabowidzący,
- z niepełnosprawnością ruchową (w tym z afazją),
- z niepełnosprawnością intelektualną w każdym stopniu,
- z autyzmem (w tym z zespołem Aspergera),
- z niepełnosprawnościami sprzężonymi.
Rodzice ucznia z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego wydanego z uwagi na jeden z powyższych powodów mogą zapisać go do każdej szkoły oraz placówki publicznej. Takie kształcenie organizowane jest najczęściej w integracji z uczniami pełnosprawnymi. Warto zaznaczyć, że orzeczenie to może zawierać informacje o konieczności pomocy dla osoby prowadzącej zajęcia w postaci nauczyciela wspomagającego.
Więcej na temat orzeczenia przeczytasz w naszym artykule „Zasady przyznawania Orzeczenia o Potrzebie Kształcenia Specjalnego”.
Specyficzne podejście do ucznia z potrzebą kształcenia specjalnego
Pomocy uczniom, którzy wymagają kształcenia specjalnego udzielają nauczyciele, wychowawcy grup wychowawczych, a także zatrudnieni w danej szkole lub placówce specjaliści. Taka pomoc może być udzielana w trakcie bieżącej pracy z danym uczniem bądź przez wspólne działania specjalistów i nauczycieli m.in. w formie zajęć:
- rozwijających uzdolnienia,
- korekcyjno-kompensacyjnych,
- dydaktyczno-wyrównawczych.
Ich głównym zadaniem jest rozpoznanie i zaspokajanie indywidualnych potrzeb pod kątem edukacyjnym i rozwojowym. W trakcie pracy z uczniami, nauczyciele:
- nawiązują z nimi indywidualny kontakt,
- budują pozytywny obraz „własnego ja”,
- tworzą warunki do wszechstronnej aktywności, które wzbudzają pozytywne przeżycia,
- rozwijają poczucie odpowiedzialności,
- stymulują rozwój mowy,
- organizują ćwiczenia oraz zabawy rozwijające procesy poznawcze oraz myślenia.
Czy dziecko z orzeczeniem może nie zdać?
Z uwagi na duże wsparcie w procesie kształcenia uczniów z potrzebą kształcenia specjalnego, wiele osób zastanawia się więc, czy dziecko z orzeczeniem może nie zdać. Aktualnie nie istnieją odrębne procedury odnośnie promocji do klasy wyżej, dlatego jest możliwość nieotrzymania jej przez ucznia z orzeczeniem.
Warto jednak zaznaczyć, że decyzję podejmuje rada pedagogiczna, która uwzględnia postępy jego rozwoju na podstawie WOPFU oraz IPET. Więcej o tych dokumentach przeczytasz w naszych artykułach „Jak przygotować WOPFU?” oraz „Podstawy o IPET, które powinieneś znać”.
