Zaktualizowano dnia 9 czerwca 2022
W życiu każdego człowieka, zwłaszcza dziecka, zmysły odgrywają bardzo ważną rolę i to właśnie za ich pośrednictwem najmłodsi poznają świat – przez dotyk, który umożliwia pierwszy kontakt z otoczeniem, przez słuch wraz z pierwszym usłyszanym dźwiękiem, aż po zmysły węchu i smaku towarzyszące przez resztę życia podczas odróżniania zapachów i smaków. Integracja sensoryczna pozwala segregować, rozpoznawać oraz interpretować bodźce zmysłowe, a także porównywać je do doświadczeń z przeszłości. Niestety coraz częściej zauważa się pewne nieprawidłowości w tym zakresie. Występujące zaburzenia integracji sensorycznej można jednak efektywnie zniwelować. Specjalne terapie, dobierane indywidualnie do każdego z pacjentów, mogą przeprowadzać osoby posiadające odpowiednie kwalifikacje oraz niezbędną wiedzę z tego obszaru.
Co to jest integracja sensoryczna?
Integracja sensoryczna to pojęcie stworzone przez amerykańską uczoną – Jean Ayers, która w latach 60. ubiegłego wieku na podstawie swojej wiedzy z obszaru neurobiologii, pedagogiki, psychologii oraz terapii sformułowała hipotezę wskazującą na związek psychoneurologicznych funkcji w trudnościach z przyswajaniem wiedzy. Stworzyła również 18 testów badających dysfunkcje we wspomnianym zakresie. Za integrację sensoryczną uważa się proces, dzięki któremu do mózgu przekazywana jest informacja pochodząca z każdego ze zmysłów. Następnie informacje te są segregowane, rozpoznawane, interpretowane oraz integrowane ze sobą na podstawie wcześniejszych doświadczeń.
Jean Ayers podkreślała, że właściwa integracja jest konieczna, aby w prawidłowy sposób przebiegał nie tylko rozwój procesów czuciowych, słuchowych, wzorkowych, kinestetycznych oraz przedsionkowych, ale również jest podstawą także procesu edukacji, która – w przypadku występujących zaburzeń – będzie sprawiała dzieciom wiele problemów.
Jakie są najczęstsze zaburzenia integracji sensorycznej?
Dysfunkcje integracji sensorycznej najczęściej obejmują zaburzenia w zakresie rejestrowania i przetwarzania bodźców w przedsionkowym, proprioceptywnym i dotykowym systemie sensorycznym.
Dysfunkcje najczęściej dotyczą:
- napięcia mięśniowego,
- funkcji okołoruchowych,
- nieprawidłowego schematu ciała,
- trudności w planowaniu ruchu,
- reakcji posturalnych.
Objawia się to najczęściej:
- nadwrażliwością bądź niewrażliwością na dotyk,
- nadwrażliwością słuchową,
- zaburzeniami równowagi,
- kłopotami z poruszaniem się,
- poszukiwaniem silnych wrażeń,
- trudnościami z mówieniem i czytaniem,
- niską sprawnością manualną,
- obniżonym poziomem graficznym (dziecko może zamieniać podobne litery),
- zaburzeniami emocjonalnymi,
- nadpobudliwością psychoruchową,
- trudnościami w koncentracji.
Jak wyciszyć tiki u dziecka – terapia SI
Wielu rodziców, którzy zdiagnozowali u swoich pociech podobne problemy często szukają odpowiedzi na to jak wyciszyć tiki u dziecka. Jak się okazuje, leczenie zaburzeń integracji sensorycznej pomaga w bardzo skuteczny sposób ograniczyć niepożądane zachowania. Wszystko dzięki terapii integracji sensorycznej, która może być prowadzona jedynie po wcześniejszych badaniach i tylko przez wykwalifikowanych terapeutów.
Terapia ma za zadanie dostarczyć kontrolowaną ilość bodźców sensorycznych w taki sposób, by dziecko spontanicznie formułowało adaptacyjne reakcje, które pozwolą poprawić integrację tych bodźców. W trakcie terapii relacje zachodzące pomiędzy procesami sensorycznymi a zachowaniem ruchowym w trakcie konkretnych aktywności pozwalają kształtować i poprawiać połączenia synaptyczne w ośrodkowych układzie nerwowym.
Zajęcia sensoryczne dla dzieci
Zajęcia integracji sensorycznej odbywają się w specjalnie przygotowanej sali. Bardzo duże znaczenie ma zarówno jej oświetlenie, kolorystyka, jak i wyposażenie. W trakcie terapii niezwykle ważne są ćwiczenia stymulujące, które najczęściej prowadzone są w formie zabawy (np. toczenie się po materacu w różnych kierunkach, przewroty, skakanie na piłkach, turlanie się po podłodze).
Tego typu zajęcia mogą być prowadzone przez osoby posiadające niezbędną wiedzę oraz kwalifikacje. Wyższa Szkoła Kształcenia Zawodowego oferuje studia podyplomowe z integracji sensorycznej pozwalające zarówno poszerzyć kompetencje już aktywnych terapeutów, jak również zdobyć wymagane uprawnienia aspirującym pracownikom z tej dziedziny.
