Zaktualizowano dnia 25 marca 2024
Prawny status osoby niepełnosprawnej posiada w Polsce ponad 3 miliony osób, choć szacuje się, że w praktyce może być to nawet dwa razy tyle. Część z nich stanowią osoby z niepełnosprawnością intelektualną, które każdego dnia borykają się z różnego rodzaju schorzeniami. Nie są to jednak osoby wykluczone z życia edukacyjnego. W obszarze nauk pedagogicznych znajduje się odrębna gałąź skupiona tylko i wyłącznie na pracy z osobami o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Coraz większe zapotrzebowanie na pracowników posiadających takie kwalifikacje sprawia, iż coraz więcej osób zastanawia się co to jest oligofrenopedagogika i czym się zajmuje.
Oligofrenopedagogika definicja
Oligofrenopedagogika jest działem pedagogiki specjalnej, a jego nazwa pochodzi od greckiego „oligos”, który oznacza „pomniejszenie”, a także „pher”, czyli „umysł”. Nauka ta największy nacisk kładzie na przywrócenie jak największego rozwoju i sprawności niepełnosprawnego ucznia. Głównym działaniem w tym aspekcie jest rewalidacja, które pochodzi od łacińskiego „re”, co oznacza „znów” oraz „validus”, czyli „mocny”.
Dziedzina ta jest procesem, w którym wszystkie cele są skrupulatnie zaplanowane w oparciu o teoretyczną wiedzę, a wszelkie działania skierowane są na osobę z niepełnosprawnością. Wszystko w celu przywrócenia jej do optymalnego funkcjonowania.
Co to jest oligofrenopedagogika i czym się zajmuje?
Osoby, które zajmują się oligofrenopedagogiką pracują nad wdrożeniem takich metod nauczania, które okażą się najlepsze dla danego ucznia, aby wykorzystać w stu procentach jego umysłową sprawność. Uczeń objęty takimi działaniami jest przygotowywany do wykonywania zawodu i przystosowywany jest do życia w społeczeństwie.
Aby osiągnąć zamierzone cele, fundamentalną kwestią jest dokładne poznanie takiej osoby i jego schorzenia. W oligofrenopedagogice niezwykle istotne jest zindywidualizowanie kształcenia i zapewnienie odpowiednich warunków do wykonywania dobranych ćwiczeń, a także czasu potrzebnego na ich realizację. Warto zaznaczyć, że decyzję o tym, czy prowadzić zajęcia indywidualnie czy w grupie, należy podjąć w oparciu o wskazania znajdujące się w orzeczeniu.
Drugim ważnym aspektem jest mobilizacja osoby niepełnosprawnej do wykonywania przydzielonych zadań przez stosowanie różnego rodzaju ćwiczeń – tutaj bardzo ważną rolę odgrywa także łagodne przechodzenie od zadań łatwiejszych do tych bardziej skomplikowanych.
Stopnie niepełnosprawności, jakie obejmuje oligofrenopedagogika
Oligofrenopedagogika zajmuje się wsparciem dla osób o wszystkich stopniach niepełnosprawności intelektualnej, czyli:
- Stopnia lekkiego (IQ 69-55) – taka osoba funkcjonuje jak dziecko w wieku 10-12 lat. Jest ona samodzielna, a największe braki można zauważyć w obszarze rozumowania abstrakcyjnego (czyli tworzenia wyobrażeń czy klasyfikowania pojęć). Osoby o takim ilorazie inteligencji mogą podjąć pracę w większości zawodów fizycznych oraz z powodzeniem zakładają rodziny.
- Stopnia umiarkowanego (IQ 54-35) – taka osoba funkcjonuje na poziomie dziecka na wczesnym etapie edukacji, czyli jak 6-10 lat. W przypadku tego stopnia, osoba ma problemy z zaburzeniami ruchowymi i charakteryzuje się niezręcznością oraz nieporadnością. Ciężko jest jej także przystosować się do społeczeństwa i występują u niej opóźnienia poznawcze. Osoba z niepełnosprawnością o stopniu umiarkowanym nie może wykonywać większości prac umysłowych, lecz może być zatrudniona przy pracy fizycznej. Może również zakładać rodzinę – szczególnie, gdy druga połówka funkcjonuje normalnie.
- Stopnia znacznego (IQ 34-20) – taka osoba żyje jak dziecko w wieku przedszkolnym, czyli jakby miała 4-6 lat. Można zauważyć u niej opóźnienie rozwoju ruchu, a także opóźnienie poznawcze. Osoba z tym stopniem niepełnosprawności intelektualnej potrafi wykonywać wyuczone czynności i umie poradzić sobie z prostymi czynnościami np. sprzątanie w domu. Taka osoba może być zatrudniona w miejscach, gdzie nie potrzeba kwalifikacji, a obowiązki ograniczają się do podstawowych zadań. W tym przypadku, założenie rodziny przez taką osobę zależy od jej samodzielności oraz ewentualnych schorzeń, które dodatkowo występują.
- Stopnia głębokiego (IQ niższe niż 20) – taka osoba funkcjonuje jak małe, 3-letnie dziecko i potrzebuje bardzo podobnej opieki. Wymagana jest tutaj stała kontrola ze strony innych osób oraz nieustanna pomoc przy wykonywaniu codziennych, podstawowych zadań. Bardzo często osoby o takim stopniu niepełnosprawności posiadają inne schorzenia, np. zespół Downa czy padaczkę.
Co można robić po oligofrenopedagogice?
Co można robić po oligofrenopedagogice? Możesz podjąć zatrudnienie między innymi w:
- ośrodkach opieki dziennej – gdzie pełni się opiekę nad osobami o różnym stopniu samodzielności, najczęściej w godzinach 8-16. Mogą to być dzieci i młodzież, jak również dorośli. W placówkach tego rodzaju będziesz zajmował się organizacją zajęć np. artystycznych, zabieraniem podopiecznych na spacery czy pomaganiem im podczas posiłków.
- świetlicach środowiskowych – gdzie będziesz organizował czas wolny dzieciom i młodzieży z niepełnosprawnością intelektualną, pomagając im zaspokoić potrzeby społeczne i poznawcze.
- szkołach – gdzie możesz pracować jako nauczyciel wspomagający lub nauczyciel w oddziałach specjalnych. Oligofrenopedagodzy znajdują zatrudnienie także w przedszkolach, pod warunkiem że mają ukończone studia z zakresu pedagogiki wczesnoszkolnej.
- poradniach psychologiczno-pedagogicznych – gdzie możesz zajmować się diagnozowaniem trudności edukacyjnych, oferować rodzicom wsparcie informacyjne i prowadzić terapię pedagogiczną.
Więcej na temat zatrudnienia po oligofrenopedagogice przeczytasz w naszym wpisie „Gdzie znajdziesz pracę jako oligofrenopedagog?”.
Oligofrenopedagogika kwalifikacje online
Aby zdobyć kwalifikacje uprawniające do pracy w zawodzie jako oligofrenopedagog, należy ukończyć studia podyplomowe z tego kierunku. Żeby się na nie zapisać, trzeba posiadać dyplom ukończenia szkoły wyższej oraz przygotowanie pedagogiczne. W przypadku jego braku, Wyższa Szkoła Kształcenia Zawodowego umożliwia zapisanie się jednocześnie na obydwa kierunki. Wówczas słuchacz otrzymuje 25% rabatu na kierunek dotyczący przygotowania pedagogicznego.
Oligofrenopedagogika studia podyplomowe to świetne rozwiązanie dla osób, które chcą zdobyć wymagane kompetencje bez wychodzenia z domu – WSKZ oferuje ten kierunek jako studia online. Nauka odbywa się przez bardzo intuicyjną platformę dydaktyczną, która wymaga jedynie dostępu do Internetu, dzięki czemu program nauczania można zrealizować z dowolnego miejsca.
Co jeszcze warto wiedzieć o oligofrenopedagogice?
- Czy pedagog specjalny to to samo, co oligofrenoterapeuta?
Pedagog specjalny to nie to samo, co oligofrenoterapeuta. Żeby zostać pedagogiem specjalnym, należy ukończyć pięcioletnie studia na kierunku „pedagogika specjalna”, natomiast żeby zostać oligofrenoterapeutą trzeba ukończyć studia (najlepiej psychologię lub pedagogikę) na poziomie minimum licencjata, ukończyć studia podyplomowe z zakresu oligofrenopedagogiki, ukończyć całościowy kurs terapii i przejść certyfikację. W zakresie tych pojęć zachodzą jednak pewne nieścisłości terminologiczne.
- Do czego uprawniają studia podyplomowe z oligofrenopedagogiki?
Studia podyplomowe z oligofrenopedagogiki uprawniają do pracy z dziećmi, młodzieżą i dorosłymi z niepełnosprawnością intelektualną.
- Czy oligofrenopedagog jest nauczycielem?
Oligofrenopedagog to osoba, która ukończyła specjalizację lub studia podyplomowe z zakresu oligofrenopedagogiki. Jeżeli na wcześniejszych etapach edukacji ukończyła inne studia kierunkowe oraz zdobyła przygotowanie pedagogiczne, może być również nauczycielem.
- Czy oligofrenopedagog jest terapeutą?
Oligofrenopedagog może być jednocześnie psychoterapeutą, socjoterapeutą lub terapeutą innego rodzaju, pod warunkiem że oprócz studiów i/lub studiów podyplomowych ukończy także studia podyplomowe z zakresu socjoterapii czy całościowy kurs psychoterapii oraz zda egzamin na jego zakończenie z wynikiem pozytywnym.
