Pedagogika specjalna to dział pedagogiki ogólnej, który ma ugruntowaną pozycję wśród nauk pedagogicznych. Skupia się na opiece, terapii, kształceniu oraz wychowaniu osób z różnymi odchyleniami od normy pod kątem stanu zdrowia fizycznego i psychicznego. Mowa w szczególności o osobach z ograniczoną sprawnością, osobach z niepełnosprawnościami, a także niedostosowanych społecznie. Opieką obejmowane są osoby bez względu na stopień, rodzaj oraz złożoność objawów, a także przyczyn zaistniałych zaburzeń. Jedną z jej subdyscyplin jest pedagogika korekcyjna, która zajmuje się terapią oraz badaniami dzieci, u których wykryto mikrozaburzenia rozwojowe. W takich przypadkach podstawą jest odpowiednia diagnoza i terapia pedagogiczna, którą prowadzić mogą jedynie wykwalifikowane osoby.
Rola rewalidacji
Podstawowym założeniem pedagogiki korekcyjnej jest rewalidacja w postaci złożonych i skoordynowanych działań o charakterze leczniczym, psychologicznym oraz pedagogicznym. Są one prowadzone celem rozwijania lub przywrócenia sprawności, zdolności oraz możliwości do prawidłowego funkcjonowania pacjenta.
Rewalidacja jest realizowana dzięki:
- przywróceniu niepełnosprawnym jednostkom maksymalnej sprawności psychicznej, fizycznej oraz społecznej,
- przygotowaniu ich do samodzielności w życiu społecznym,
- tworzeniu odpowiednich warunków w środowisko cywilizacyjno-kulturowym do ich prawidłowego funkcjonowania.
W rewalidacji podkreśla się potrzebę jednoczesnego oddziaływania na czterech płaszczyznach:
- fizycznej (zabiegi lecznicze i rehabilitacja fizyczna),
- psychicznej (zabiegi związane z psychoterapią),
- społecznej (przygotowanie do funkcjonowania w społeczeństwie),
- zawodowej (ukierunkowanie pod kątem zawodowym).
Rewalidacja w praktyce – kto może prowadzić takie zajęcia?
Zajęcia rewalidacyjne są organizowane w każdym rodzaju szkoły, a także na wszystkich etapach edukacyjnych. To odrębne zajęcia dla uczniów, którzy posiadają orzeczenie o potrzebie specjalnego kształcenia. Mogą mieć zarówno charakter zespołowy, jak i indywidualny – dobór zależy od informacji zawartej w orzeczeniu.
Dyrektor może powierzyć prowadzenie tego typu zajęć jedynie nauczycielom bądź specjalistom, którzy posiadają kwalifikacje adekwatne do rodzaju niepełnosprawności ucznia.
Z zapisów Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 1 sierpnia 2017 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli wynika, że takie kwalifikacje posiada osoba, która:
- ukończyła studia wyższe bądź zakład kształcenia nauczycieli w obszarze adekwatnym do niepełnosprawności uczniów, na poziomie wymaganym do zajmowania stanowiska nauczyciela w danym rodzaju placówki lub typie szkoły,
- posiada wykształcenie wymagane do zajmowania stanowiska nauczyciela oraz posiada przygotowanie pedagogiczne, a także ukończyła studia podyplomowe, zakład kształcenia nauczycieli bądź kurs kwalifikacyjny z zakresu odpowiedniego do niepełnosprawności uczniów.
Diagnoza i terapia pedagogiczna studia podyplomowe
Rewalidacja studia podyplomowe to propozycja dla nauczycieli nieposiadających wykształcenia związanego z obszarem adekwatnym do niepełnosprawności uczniów, którzy aspirują do podjęcia pracy jako pedagog, terapeuta oraz rewalidator w placówkach edukacyjnych oraz poradniach specjalistycznych.
Program studiów obejmuje szereg niezbędnych zagadnień, które pozwolą wyposażyć słuchaczy w umiejętności do pracy z uczniami o specjalnych potrzebach edukacyjnych przy pomocy metod, technik i narzędzi pracy terapeutycznej poznanych w trakcie nauki. Podczas realizacji kształcenia zostają poruszone m.in. takie aspekty, jak:
- diagnostyka psychopedagogiczna,
- organizacja procesu terapeutycznego,
- pedagogika specjalna,
- specyfika pracy z dzieckiem z chorobą przewlekłą.
Kierunek Diagnoza, rewalidacja i terapia pedagogiczna nadaje kwalifikacje do pracy w charakterze nauczyciela terapeuty oraz rewalidatora zarówno w placówkach edukacyjnych, jak i poradniach psychologiczno-pedagogicznych. Studia skierowane są do osób, które posiadają przygotowanie pedagogiczne. W przeciwnym razie uczelnia umożliwia rowónoległe zapisy na dwa kierunki – w takim przypadku studia z zakresu przygotowanie pedagogicznego objęte są 25% rabatem.
