W ostatnich latach Polska znacznie rozwinęła współpracę na arenie międzynarodowej w zakresie nauki, handlu czy usług. Nasz kraj stał się otwarty dla zagranicznych inwestorów, którzy dostrzegają potencjał w tej części Europy. W języku polskim potrzebują porozumiewać się jednak nie tylko pracownicy, ale również uczniowie – szczególnie dzieci obcokrajowców, którzy przebywają na terenie RP. Dodatkową potrzebę komunikacji po polsku odnotować należy przez dużą liczbę mieszkańców Ukrainy, którzy osiedlili się ze względu na aktualną sytuację za wschodnią granicą. Nauczanie języka polskiego jako obcego może być jednak realizowane tylko przez osoby, które posiadają odpowiednie kompetencje i uprawnienia. Gdzie i z kim może pracować taki nauczyciel?
Język polski dla cudzoziemców – kto może podjąć naukę?
Wzrost zainteresowania nauką języka polskiego przez cudzoziemców zauważalny jest szczególnie w kontekście ostatnich wydarzeń na terytorium Ukrainy. Według przepisów, osoby, które nie są obywatelami RP i nie osiągnęły pełnoletniości bądź nie ukończyły szkoły ponadpodstawowej, mają prawo do opieki i nauki.
Dodatkowo, osoby nieposiadające polskiego obywatelstwa są uprawnieni do nauki, jeśli:
- ich pobyt jest potwierdzony zgodą na pobyt tolerowany lub stały,
- posiadają ważną Kartę Polaka,
- pochodzą z krajów należących do Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA) lub Unii Europejskiej (UE),
- mają polskie pochodzenie uwzględniając przepisy o repatriacji.
Nauczanie języka polskiego jako obcego dla dorosłych
Dorośli cudzoziemcy mogą z kolei pobierać naukę na takich samych warunkach, jak obywatele naszego kraju. Chodzi o szkoły policealne, branżowe II stopnia, publiczne dla dorosłych czy szkoły artystyczne.
Jak uczyć języka polskiego obcokrajowców? – plan pracy
Nauczanie języka polskiego jako obcego jest wymagającym zadaniem ze względu na możliwe bariery kulturowe i komunikacyjne. Nauczyciel musi poświęcić dużo czasu nie tylko na naukę samego języka, ale również kontekstów historycznych i literackich. W procesie nauczania często wykorzystywane są nowoczesne technologie multimedialne, które ułatwiają przyswajanie wiedzy. Bardzo ważnym w procesie kształcenia jest plan pracy z uczniem obcokrajowcem.
To właśnie program nauczania określa cele główne i cele szczegółowe zajęć, a także metody i formy pracy, za pomocą których nauczyciel może go realizować. Dokument ten zawiera nie tylko informacje o tym, jak uczyć obcokrajowców języka polskiego, ale również treści kształcenia oraz tematykę zajęć, jaka powinna być poruszana na kolejnych lekcjach.
Nauczanie polskiego obcokrajowców online
Język polski dla cudzoziemców wcale nie musi być trudny. Wszystko zależy bowiem od podejścia nauczyciela posiadającego odpowiednie uprawnienia do pracy o takim charakterze. Zauważając rosnące zapotrzebowanie na nauczycieli o takich kompetencjach, Wyższa Szkoła Kształcenia Zawodowego stworzyła studia podyplomowe pozwalające zdobyć kwalifikacje do nauczania (w zależności od wcześniej posiadanych uprawnień):
- cudzoziemców języka polskiego jako obcego,
- języka polskiego jako drugiego dzieci, które zaczęły naukę w innym kraju i języku, a teraz wróciły do Polski,
- języka polskiego jako drugiego dzieci cudzoziemców, które uczęszczają do polskich szkół.
Podobnie, jak język polski dla obcokrajowców dostępny jest często do nauki online, tak samo uczelnia stwarza możliwość zdobycia wymaganych uprawnień również z dowolnego miejsca, które posiada dostęp do Internetu. Aspirujący nauczyciele języka polskiego jako obcego poznają podczas trzech semestrów m.in.:
- historię, kulturę i literaturę,
- podstawy języka polskiego,
- metodykę nauczania języka polskiego jako obcego,
- rolę i warsztat pracy nauczyciela.
