
Dlaczego jedni ludzie świadomie krzywdzą innych, a inni nie potrafią przestać manipulować i dominować? Na to pytanie od lat próbują odpowiedzieć badacze zajmujący się psychologią sądową i społeczną. To właśnie te dziedziny nauki analizują zjawiska takie jak psychopatia, narcyzm czy zaburzenia osobowości, które odsłaniają mroczną stronę ludzkiej natury. W podcaście „To się w głowie nie mieści” o tym, jak rodzi się zło, czy można je leczyć i co naprawdę oznacza „mroczna osobowość”, opowiada prof. Kazimierz Pospiszyl – jeden z najwybitniejszych polskich psychologów, autor wielu publikacji o psychologii społecznej, wychowawczej i sądowej.
Czym są dwa oblicza mrocznej osobowości, czyli psychopatia i narcyzm?
Psychologia od lat próbuje odpowiedzieć na to pytanie, analizując zjawiska związane z tzw. mroczną triadą osobowości, a w centrum badań znajdują się dwa szczególnie fascynujące i niepokojące typy:
- Psychopatia – to chłód emocjonalny, brak empatii, skłonność do manipulacji i łamania norm społecznych. Osoby o takim profilu potrafią działać bez skrupułów, często z pełną świadomością konsekwencji.
- Narcyzm – przejawia się silną potrzebą podziwu, przekonaniem o własnej wyjątkowości i wyższości, często kosztem relacji z innymi ludźmi.
Jak można przeczytać na portalu konteksty.net, narcystyczne zaburzenie osobowości dotyczy około 1% populacji, a według najnowszych badań liczba osób z cechami narcystycznymi wzrosła w ostatnich dwóch dekadach XX i XXI wieku aż o 30%.

Zjawiska te, wraz z zaburzeniami psychopatycznymi, są szczególnie ważne w kontekście psychologii sądowej, ponieważ wiążą się z zachowaniami destrukcyjnymi i społecznym zagrożeniem. Więcej o ich mechanizmach, przyczynach i sposobach pracy z osobami o takich cechach opowiada prof. Kazimierzem Pospiszyl w podcaście „To się w głowie nie mieści”.
Interesuje Cię tematyka innych odcinków? Szerzej opisaliśmy je na naszym blogu.
Kim jest prof. Kazimierz Pospiszyl? Psychologia
Kazimierz Pospiszyl to jedna z najważniejszych postaci polskiej psychologii. Psycholog i profesor nauk humanistycznych, przez wiele lat związany był z Uniwersytetem Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, gdzie pełnił funkcję dyrektora Instytutu Psychologii, a następnie został rektorem Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie. W swojej pracy naukowej zajmuje się psychologią społeczną, resocjalizacyjną oraz sądową, łącząc teorię z praktyką diagnostyczną i terapeutyczną.
Kazimierz Pospiszyl – „Psychologia kobiety” i nie tylko w dorobku profesora
Dorobek prof. Pospiszyla jest imponujący – to autor 18 książek (w tym m.in. „Psychologia kobiety”) i ponad 400 publikacji naukowych, które wywarły ogromny wpływ na rozwój polskiej psychologii i pedagogiki. Wśród jego najważniejszych osiągnięć znajdują się:
- opracowanie „Kwestionariusza szczęścia małżeńskiego”;
- popularyzacja wiedzy o psychopatii, narcyzmie i mechanizmach zła w człowieku;
- rozwój badań nad psychologią przestępczości i resocjalizacji;
- publikacja książki „Przestępstwa seksualne”, za którą w 2006 roku otrzymał Nagrodę Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
Profesor Kazimierz Pospiszyl to naukowiec, który nie tylko bada ludzką naturę, ale także od lat popularyzuje wiedzę o niej, pomagając zrozumieć, skąd biorą się ciemniejsze strony człowieczeństwa.
Jakie tematy porusza odcinek „Mroczna strona człowieczeństwa – psychopatia, narcyzm i terapia zła”?
W najnowszym odcinku podcastu „To się w głowie nie mieści” zatytułowanym „Mroczna strona człowieczeństwa – psychopatia, narcyzm i terapia zła” prof. Kazimierz Pospiszyl zabiera słuchaczy w fascynującą, ale i niepokojącą podróż po zakamarkach ludzkiej psychiki. Rozmowa dotyczy natury zła – tego, skąd się bierze, jak się rozwija i czy można je zrozumieć, a może nawet… leczyć.
W odcinku poruszone zostaną tematy, takie jak:
- początki rozumienia zjawiska psychopatii i jej różnic w stosunku do narcyzmu;
- rola lęku w kształtowaniu osobowości i moralności człowieka;
- „terapia zła” – czy osoby o mrocznych cechach mogą się zmienić;
- wpływ cywilizacji i współczesnej kultury na wzrost zachowań narcystycznych i egoistycznych.
To rozmowa, która skłania do refleksji nad tym, jak cienka bywa granica między normą a zaburzeniem i co sprawia, że w niektórych z nas rodzi się ciemniejsza strona ludzkiej natury.
Dla kogo są studia licencjacie Psychologia sądowa?
Studia Psychologia sądowa na poziomie licencjackim są stworzone dla osób, które chcą połączyć fascynację psychologią z ciekawością świata prawa i mechanizmów ludzkich zachowań. Program łączy elementy psychologii, medycyny i prawa, obejmując wiedzę potrzebną do zrozumienia procesów psychicznych osób uczestniczących w postępowaniach sądowych oraz działania instytucji wymiaru sprawiedliwości.
W trakcie nauki:
- poznasz strukturę i zasady funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości;
- nauczysz się prowadzić diagnozę psychologiczną i tworzyć profil sprawcy;
- dowiesz się, jak analizować ślady i informacje uzyskane od świadków;
- przygotujesz się do pracy w zespole biegłych i ekspertów sądowych.
To idealny wybór dla osób, które chcą zrozumieć, co kieruje ludzkimi decyzjami – zarówno tymi racjonalnymi, jak i destrukcyjnymi.
Kiedy warto zapisać się na studia podyplomowe Psychologia sądowa?
Studia podyplomowe Psychologia sądowa to propozycja dla psychologów, pedagogów, prawników oraz wszystkich osób pracujących w obszarze pomocy społecznej i wymiaru sprawiedliwości, które chcą poszerzyć swoje kompetencje zawodowe. Program koncentruje się na praktycznym przygotowaniu do pracy biegłego psychologa sądowego, ale też na rozwijaniu umiejętności diagnozy, orzekania i interwencji w sytuacjach kryzysowych.
W trakcie studiów:
- pogłębisz wiedzę z zakresu psychopatologii, resocjalizacji i psychiatrii sądowej;
- zdobędziesz umiejętność diagnozowania i orzekania psychologicznego;
- nauczysz się prowadzić działania profilaktyczne i interwencyjne;
- poznasz praktyczne aspekty pracy psychologa w postępowaniu karnym, cywilnym i rodzinnym.

To studia dla osób, które chcą lepiej rozumieć mroczną stronę ludzkiego umysłu i zdobyć narzędzia potrzebne, by pomagać – nawet w najtrudniejszych przypadkach. Zapisz się na studia Psychologia sądowa i zdobądź kompetencje potrzebne do pracy z najbardziej wymagającymi przypadkami.
FAQ
Co to jest psychopatia?
Psychopatia to zaburzenie osobowości charakteryzujące się chłodem emocjonalnym, brakiem empatii oraz skłonnością do manipulacji i łamania norm społecznych.
Jak rozpoznać narcyzm?
Narcyzm objawia się silną potrzebą podziwu, przekonaniem o własnej wyjątkowości oraz tendencją do wykorzystywania innych dla osiągnięcia swoich celów.
Kim jest prof. Kazimierz Pospiszyl?
Prof. Kazimierz Pospiszyl to wybitny psycholog i profesor nauk humanistycznych, autor kilkunastu książek i setek publikacji z zakresu psychologii społecznej, sądowej i resocjalizacyjnej.
O czym jest odcinek podcastu „To się w głowie nie mieści”?
Odcinek „Mroczna strona człowieczeństwa – psychopatia, narcyzm i terapia zła” to rozmowa o naturze zła, mrocznych cechach osobowości i granicach ludzkiej empatii.