Zaktualizowano dnia 16 maja 2025
Praca nauczyciela jest niezwykle odpowiedzialnym zadaniem wymagającym wieloletniego doświadczenia i nieustannego poszerzania wiedzy oraz kwalifikacji. Nic więc dziwnego, że za najlepszych w swoim fachu uznaje się najczęściej nauczycieli w podeszłym wieku, którzy przy tablicy spędzili kilkadziesiąt lat. To właśnie ta grupa zawodowa może skorzystać z możliwości, jaką wprowadziła nowelizacja przepisów z 2024 roku. Czym jest wcześniejsza emerytura dla nauczycieli, a także kto i kiedy będzie mógł na nią przejść?
Wcześniejsze emerytury dla nauczycieli wróciły po 25 latach
Emerytury dla nauczycieli były w ostatnim czasie tematem dyskusji szczególnie wśród pedagogów i osób zawiązanych z tą profesją. Wszystko za sprawną nowelizacji przepisów ustawy Karty Nauczyciela, która zawiera najważniejsze zapisy prawne dotyczące zawodu w tym zapisy o tym, kiedy nauczyciel może iść na emeryturę.
Jest to powrót do rozwiązania, które funkcjonowało przed wieloma laty, jednak przez ostatnie ćwierć wieku było niedostępne dla nauczycieli. Na skutek reformy emerytalnej, która miała miejsce w 1999 r., pracownicy oświaty stracili prawo do tego, by przejść na emeryturę po 30 latach pracy. Z prawa umożliwiającego przejście emerytury ze względu na staż, a nie z uwagi na wiek mogły skorzystać tylko osoby, które warunek ten spełniły do 2008 r. Pozostali pracownicy mogli przejść na emeryturę nauczycielską tylko po ukończeniu 60 lat w przypadku kobiet oraz 65 – w przypadku mężczyzn. Aktualnie zasady odnośnie tego, kiedy nauczyciel może iść na emeryturę, wyglądają inaczej – zmiana jest jednak korzystna dla pracowników oświaty.
Nowy projekt emerytur dla nauczycieli zakończył się powodzeniem
Prace nad projektem ustawy Karta Nauczyciela przyniosły oczekiwany efekt, ponieważ dodano zapis, który pozwala przejść na wcześniejszą emeryturę nauczycielom zatrudnionym przed dniem 1 stycznia 1999 r. Nowy projekt emerytur dla nauczycieli to m.in. efekt prac i spotkań Ministerstwa Edukacji i Nauki oraz Związku Nauczycielstwa Polskiego, które postulowało przywrócenie takiej możliwości dla wszystkich nauczycieli posiadających 30 lat stażu pracy (z czego 20 z nich jako aktywny nauczyciel prowadzący zajęcia).
Wcześniejsze emerytury dla nauczycieli – kto może na nie przejść?
Od 1 września 2024 roku nauczyciele zyskali możliwość skorzystania z nowego świadczenia emerytalnego, nawet jeśli nie osiągnęli jeszcze powszechnego wieku emerytalnego. Warunkiem uzyskania tej emerytury jest spełnienie określonych kryteriów dotyczących wieku oraz stażu pracy pedagogicznej.
Z nowej emerytury mogą skorzystać osoby, które:
- rozpoczną przejście na świadczenie od 1 września 2025 r. – jeśli przyszły na świat między 1 września 1966 r. a 31 sierpnia 1969 r.;
- od 1 września 2026 r. – jeśli data ich urodzenia przypada po 31 sierpnia 1969 r.
Na wcześniejsze emerytury dla nauczycieli mogą udać się pracownicy, którzy posiadają minimum 30-letni okres składkowym i co najmniej 20 lat byli zatrudnieni w charakterze nauczyciela, wychowawcy lub pracownika pedagogicznego, wykonywanego w wymiarze co najmniej połowy pełnego etatu. Nowa emerytura nauczycielska ma na celu stworzenie bardziej elastycznego modelu odchodzenia z zawodu dla osób z długoletnim stażem pracy w oświacie.
Wczesne emerytury dla nauczycieli są ustalane poprzez podzielenie łącznej wartości:
- zwaloryzowanego kapitału początkowego;
- składek zgromadzonych na koncie ubezpieczonego;
- środków z subkonta – również po waloryzacji – przez przewidywaną długość życia dla osoby w wieku, w którym przechodzi ona na emeryturę.
Warto podkreślić, że aby uzyskać prawo do tego świadczenia, wyliczona kwota nie może być niższa niż aktualnie obowiązująca emerytura minimalna.
Wczesne emerytury dla nauczycieli – czy można podjąć pracę?
Przejście na nową, wcześniejszą emeryturę nauczycielską nie wyklucza możliwości dalszej aktywności zawodowej. Nauczyciele, którzy zdecydują się kontynuować pracę, muszą jednak pamiętać o ograniczeniach wynikających z przepisów. Zatrudnienie po uzyskaniu emerytury jest dopuszczalne, o ile wymiar etatu nie przekracza połowy obowiązkowego wymiaru zajęć. To rozwiązanie pozwala utrzymać kontakt z zawodem i uczniami, jednocześnie dając przestrzeń na odpoczynek i większą elastyczność.
Większe kompetencje – wyższa emerytura
Wysokość przyszłej emerytury w dużej mierze zależy od zarobków osiąganych podczas aktywności zawodowej. Im wyższe wynagrodzenie, tym większy kapitał odkładany na przyszłość – dlatego warto już dziś zadbać o poszerzenie swoich kompetencji i zdobycie dodatkowych kwalifikacji. To one otwierają drogę do awansu, specjalistycznych stanowisk i wyższych płac. Jednym z najskuteczniejszych sposobów rozwoju są studia podyplomowe z zakresu pedagogiki, które znajdziesz w naszej ofercie. To praktyczna inwestycja nie tylko w zawodową satysfakcję, ale i w realnie wyższe świadczenia emerytalne w przyszłości.
Wprowadzenie nowej emerytury nauczycielskiej od 1 września 2024 roku to ważny krok w stronę większej elastyczności i docenienia wieloletniej pracy pedagogów. Umożliwia ona odpoczynek osobom, które przez dekady oddawały się edukacji i wychowaniu młodego pokolenia, a jednocześnie pozostawia otwartą furtkę do dalszej aktywności zawodowej – w mniejszym wymiarze i na własnych warunkach. Dla wielu nauczycieli to szansa na odzyskanie równowagi, zadbanie o zdrowie i jednocześnie podtrzymanie kontaktu z zawodem. Podejmij świadomą decyzję i dobrze zaplanuj ten nowy etap życia!
