Zaktualizowano dnia 12 kwietnia 2024
Każdy obywatel naszego kraju jest wolną jednostką, co nie oznacza, że może robić wszystko bez poniesienia odpowiednich konsekwencji. Szczególnie mowa o sprawach przeciwko życiu, zdrowiu lub mieniu innych osób. To właśnie te najważniejsze kwestie reguluje prawo karne, które jest jedną z najchętniej wybieranych gałęzi tej dziedziny nauk przez studentów. W tym artykule przyjrzymy się, co to jest prawo karne i czego dotyczy.
Kodeks karny – serce prawa karnego
Zaczynając wyjaśnienia dotyczące prawa karnego nie sposób nie wskazać najważniejszego źródła zawierającego wszystkie najważniejsze regulacje tej gałęzi prawa, czyli kodeksu karnego. To właśnie w nim znajdują się przepisy dotyczące m.in.:
- zasad odpowiedzialności karnej,
- form popełniania przestępstw,
- wyłączeń z odpowiedzialności karej,
- kar za dane przestępstwa.
Kodeks prawa karnego jest niezwykle obszerny i szczegółowy, czego najlepszym dowodem jest fakt, iż opracowania z komentarzem do zawartych w nim artykułów zawierają około 2 tysiące stron. Warto zwrócić uwagę, że oprócz kodeksu karnego źródło prawa karnego stanowi również kodeks postępowania karnego oraz kodeks karny wykonawczy. Podczas wydawania wyroków sądy opierają się także o wiele rozporządzeń do powyższych ustaw.
Czym zajmuje się prawo karne?
Prawo karne to niezwykle rozbudowana dziedzina prawa, która zawiera ogół przepisów definiujących czyny zabronione pod groźbą odpowiedzialności karnej. Prawo karne zajmuje się egzekwowaniem konsekwencji za popełnione przestępstwa, co jednocześnie pozwala odczuwać bezpieczeństwo i sprawiedliwość wśród społeczeństwa. Każdy obywatel jest bowiem równy wobec przepisów prawa karnego i podlega takim samym karom.
Co wchodzi w skład prawa karnego?
Prawo karne zajmuje się bardzo wieloma aspektami związanymi z egzekwowaniem odpowiedzialności za przestępstwa, na co wskazuje fakt, iż w jego skład wchodzi prawo karne:
- materialne,
- procesowe,
- wykonawcze,
- skarbowe,
- wojskowe.
Jakie sprawy reguluje prawo karne?
Każda z powyższych dziedzin reguluje inne obszary prawa karnego:
- materialne – określa czyny, które są przestępstwami, kary, jakie grożą za popełnienie przestępstw oraz środki karne stosowane w przypadku naruszenia prawa,
- procesowe – określa reguły postępowania organów państwowych oraz ich działalność w kontekście ustalenia sprawców przestępstw i sposobu ich osądzenia określając również uprawnienia oraz obowiązki osób, które uczestniczą w procesie karnym,
- wykonawcze – ustala tryb wykonywania kar za przestępstwo, a także uprawnienia skazanych osób,
- skarbowe – reguluje problematykę odpowiedzialności za wykroczenia i przestępstwa skarbowe oraz wszystkie czyny naruszające interesy Skarbu Państwa,
- wojskowe – określa przestępstwa żołnierzy związane ze służbą wojskową.
Kogo dotyczy prawo karne?
Do odpowiedzialności karnej może być pociągnięty każdy, kto popełnia czyn zabroniony w rozumieniu Ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny. Warto zwrócić uwagę, że prawo karne dotyczy każdego sprawcy, który dokonał czynu zabronionego na terytorium RP, jak również na polskim statku powietrznym lub wodnym – chyba, że międzynarodowa umowa, w której Polska jest jedną ze stron, stanowi inaczej.
ZAPISZ SIĘ NA JEDNOLITE STUDIA MAGISTERSKIE I ZDOBĄDŹ TYTUŁ MAGISTRA PRAWA
Funkcje prawa karnego
Prawo karne pełni trzy podstawowe funkcje, do których zalicza się:
- sprawiedliwościową – to historycznie pierwotna funkcja prawa karnego, której zdaniem jest zaspokojenia poczucia sprawiedliwości osoby, która została pokrzywdzona przestępstwem oraz jej bliskich,
- ochronną – chroni pewne dobra, których respektowanie pozwala zapewnić porządek społeczny,
- gwarancyjną –poprzez wyraźne określenie, co jest przestępstwem, obywatelom można w ten sposób zagwarantować, że nie będzie pociągnięty do odpowiedzialności za czyny, których prawo karne nie uważa ich za przestępstwo.
Studia Prawo karne – co to oznacza dla aspirujących prawników?
Rosnąca przestępczość w naszym kraju sprawia, że pomimo dużej popularności studiów prawniczych, w naszym kraju nadal odnotowuje się deficyt specjalistów z zakresu prawa karnego. Studia „Prawo karne” będące specjalnością w obrębie kierunku „Prawo – studia jednolite magisterskie” pozwalają zrozumieć obowiązujące przepisy, usystematyzować wiedzę na temat pojęć, instytucji oraz zasad prawa.
Zawód prawnika od lat kojarzy się z prestiżem i wysokimi zarobkami. Nie inaczej jest w przypadku absolwentów wyspecjalizowanych w prawie karnym, którzy mogą podjąć pracę jako adwokat, mediator, notariusz czy prokurator.
