Gdziekolwiek pojedziesz, możesz usłyszeć język polski – mówi nim ponad 45 milionów osób na świecie, w tym około 38 milionów w Polsce (gov.pl). Co ciekawe, jest on uznawany za jeden z najtrudniejszych języków świata, a z jego nauką mierzą się również dzieci obcokrajowców mieszkających w Polsce. Zgodnie z ustawą o prawie oświatowym uczniowie z zagranicy mają możliwość nauki języka polskiego prowadzonej przez wykwalifikowanych specjalistów. Jak w praktyce wygląda nauczanie polskiego jako języka obcego wśród najmłodszych?
Nauka języka jako obcego – przepisy dotyczące przyjęcia uczniów
Aspekty nauczania języka polskiego jako obcego dzieci oraz dorosłych są określone przepisami. Można w nich znaleźć wiele zapisów odnośnie ucznia (dziecka) przybywającego z zagranicy. Rozumie się przez takie określenie osobę, która nie jest obywatelem polski, a także obywatela polski, który pobierał naukę w szkołach za granicami naszego kraju (isap.sem.gov.pl).
Uczniowie, którzy są dziećmi obcokrajowców lub dzieci pobierające wcześniej naukę w szkołach funkcjonujących w innych systemach oświaty niż polski, przyjmowane są na takich samych warunkach oraz w takim samym trybie jak obywatele polski. Mowa m.in. o publicznych przedszkolach, oddziałach przedszkolnych w publicznej szkole podstawowej bądź innej, publicznej formie wychowania przedszkolnego. Jeśli ma to miejsce w trakcie roku szkolnego, decyzję o przyjęciu takiego ucznia podejmuje dyrektor placówki.
Metody kształcenia – wiek 6-10 lat
Nauczanie języka polskiego jako obcego dzieci w wieku od 6 do 10 lat opiera się w głównej mierze na zabawie językowej połączonej z różnymi formami ekspresji plastycznej, teatralnej oraz muzycznej. Zajęcia często przybierają także formę gimnastyki, a nauczyciel prowadzący zajęcia wspiera się różnymi multimedialnymi pomocami dydaktycznymi.
Glottodydaktyka – przykładowe ćwiczenia
Nauka nowego języka jest dla dziecka stresująca i trudna, dlatego osoba prowadząca zajęcia powinna sprawić, aby były prowadzone w przyjaznej atmosferze. W tym celu wykorzystuje zestaw powtarzających się ćwiczeń:
- wykorzystanie pacynki, która codziennie wita i żegna dzieci;
- śpiewanie piosenek na powitanie i na pożegnanie;
- zabawa z piłką (np. nauczyciel, podrzucając piłkę pyta o wiek dziecka, a uczeń, który ją złapał, odpowiada).
Atrakcyjnymi technikami nauczania są również gry oraz zabawy językowe, takie jak:
- kalambury;
- domino obrazkowe;
- bingo;
- memory;
- gry ruchowe i planszowe.
Metodyka kształcenia uczniów w wieku 11-18 lat
Predyspozycje do nauki języka polskiego jako obcego uczniów w tym wieku są znacznie lepsze, co przekłada się również na bardziej zaawansowane zajęcia. Dzięki temu możliwe jest stopniowe wprowadzanie trudniejszych zagadnień gramatycznych i rozwijanie umiejętności swobodnej komunikacji.
Glottodydaktyka – przykładowe ćwiczenia
Wśród technik stosowanych do zwiększenia sprawności słuchania ze zrozumieniem zalicza się m.in.:
- rozmowę wstępną w języku ojczystym;
- wizualizację tematu za pomocą obrazków;
- ćwiczenia wielokrotnego wyboru;
- odgrywanie wysłuchanych scen;
- układanie w odpowiedniej kolejności fragmentów tekstu.
Do metodyki kształcenia sprawności czytania ze zrozumieniem należą m.in.:
- zagadki leksykalno-gramatyczne;
- odgadywanie dalszego ciągu tekstu;
- uzupełnianie luk w tekście;
- łączenie pytań z odpowiedziami.
Prowadzący zajęcia dużą uwagę skupia także na odpowiedniej sprawności mówienia u ucznia. Ten aspekt sprawia na początku dzieciom sporo problemów, jednak mogą pokonać swoje początkowe bariery dzięki:
- wykorzystywaniu kart z obrazkami;
- odgrywaniu ról na bazie instrukcji;
- opowiadaniu treści obrazka;
- symulacjom sytuacyjnym.
Metodyka kształcenia w zakresie pisania
Nauczanie języka polskiego jako obcego młodych uczniów jest wymagające również w kontekście poprawnego pisania. Prowadzący zajęcia mogą wykorzystać wiele technik nauczania, które ułatwią dzieciom i młodzieży poprawny zapis zdań oraz wyrazów. Najważniejsze z nich to między innymi:
- podpisywanie ilustracji;
- uzupełnianie dialogów;
- wypełnianie krzyżówek;
- wykonywanie zadań na podstawie wysłuchanego lub przeczytanego tekstu;
- tworzenie prostych opisów (np. przedmiotów, ludzi lub zwierząt).
Glottodydaktyka – studia podyplomowe nadające kwalifikacje
Glottodydaktyka – studia podyplomowe nadające kwalifikacje
Zapotrzebowanie na nauczycieli języka polskiego jako obcego stale rośnie, szczególnie w kontekście migracji, integracji oraz edukacji międzykulturowej. Liczba uczniów o migracyjnym tle w Polsce szybko rośnie – w roku szkolnym 2021/2022 odnotowano około 54 000 takich dzieci, a obecnie jest ich ponad 350 000, co stanowi 5,3% wszystkich uczniów. Nauczyciele polskiego jako obcego pełnią tu kluczową rolę, wspierając proces adaptacji i integracji (dane ze strony naukawpolsce.pl oraz pcen.gda.pl)
W związku z tym nasza Uczelnia ma w swojej ofercie studia podyplomowe „Glottodydaktyka – nauczanie języka polskiego jako obcego”. Studia umożliwiają słuchaczom zdobycie wiedzy oraz umiejętności w zawodzie lektora lub/i nauczyciela języka polskiego jako obcego/drugiego bądź odziedziczonego.
Droga do zostania nauczycielem lub lektorem polskiego jako obcego może wyglądać różnie – do wyboru są dwie ścieżki. Kształcenie może mieć charakter:
- kwalifikacyjny (ścieżka nauczycielska – dla osób posiadających przygotowanie pedagogiczne) – absolwent jest przygotowany do prowadzenia zajęć z języka polskiego jako obcego na różnych etapach edukacyjnych (w zależności od posiadanych wcześniej kwalifikacji) oraz do nauczania polskiego jako obcego na kursach dla cudzoziemców, w tym migrantów;
- doskonalący (ścieżka lektorska – dla osób bez przygotowania pedagogicznego) – absolwent jest przygotowany do prowadzenia kursów języka polskiego jako obcego dla cudzoziemców, w tym migrantów.
Dlaczego warto wybrać studia podyplomowe z zakresu glottodydaktyki?
Jeśli lubisz pracować z ludźmi, studia podyplomowe z zakresu glottodydaktyki mogą być dla Ciebie świetnym wyborem. Studia te przygotowują do efektywnego nauczania języka polskiego obcokrajowców, umożliwiają zdobycie nowych kwalifikacji i rozwój zawodowy zarówno w instytucjach edukacyjnych, jak i w pracy na własny rachunek.
Wiele osób zastanawia się, jakie korzyści wynikają z wyboru studiów właśnie na naszej Uczelni. Oto kilka z nich:
- elastyczna forma kształcenia – uczysz się gdzie chcesz i kiedy chcesz;
- dostęp do innowacyjnej platformy edukacyjnej – znajdziesz tam materiały dydaktyczne przygotowane przez doświadczonych wykładowców i praktyków;
- możliwość rozwijania umiejętności potrzebnych i cenionych na współczesnym rynku pracy – większa szansa na awans zawodowy.
Rozpocznij swoją przygodę z glottodydaktyką już dziś i nie zwlekaj! Zdobądź wiedzę i umiejętności, które pozwolą Ci prowadzić zajęcia dla cudzoziemców i wspierać ich w integracji kulturowej.
Zajrzyj na naszego bloga jeśli chcesz wiedzieć więcej o języku polskim dla obcokrajowców.
