Ministerstwo Edukacji Narodowej planuje w ciągu kilku najbliższych lat wprowadzić obowiązkowy wybór między religią a etyką. Nie będzie możliwości – jak to miało miejsce do tej pory – aby uczeń, który zrezygnował z uczęszczania na religię, nie brał udziału w tym czasie w żadnych zajęciach. Jeden z wymienionych przedmiotów ma stać się obowiązkowy we wszystkich szkołach do 2027 r. Taka sytuacja wpłynie korzystnie na wymiar etatu nauczycieli, którzy posiadają kwalifikacje do nauczania etyki i filozofii, czyli przenikających się ze sobą dziedzin, niezwykle ważnych w kontekście rozwoju moralnego uczniów. Co to jest etyka i dlaczego wraz z filozofią rozwija ważne obszary w życiu uczniów?
Etyka w szkole – obowiązkowa dla niektórych uczniów już od września 2023
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej wprowadza etykę jako przedmiot obowiązkowy już we wrześniu 2023 r. dla klas IV szkół podstawowych, a także klas I szkół ponadpodstawowych. Każdego roku będą dołączali kolejni uczniowie, aż w 2027 r. wszyscy od klasy IV podstawówki będą mieli obowiązek uczęszczania na zajęcia z etyki w przypadku rezygnacji z lekcji religii.
Wejście w życie tego obowiązku w kolejnych latach dotyczy uczniów klas:
- IV i V szkół podstawowych oraz I-II wszystkich typów szkół ponadpodstawowych (wrzesień 2024),
- IV – VI szkół podstawowych, a także I-II wszystkich typów szkół ponadpodstawowych (wrzesień 2025),
- IV-VII szkół podstawowych i i I-IV wszystkich typów szkół ponadpodstawowych (wrzesień 2026),
- IV-VIII szkół podstawowych oraz wszystkich klas szkół ponadpodstawowych wszystkich typów (wrzesień 2027).
Co to jest etyka?
Wielu uczniów zastanawia się, dlaczego to właśnie etyka może zastąpić im religię. Jak się okazuje, przedmioty te mają wiele wspólnego. Etyka bowiem dotyczy rozważań na temat dobra moralnego powiązanego z istnieniem człowieka i Boga. Porusza ona tematykę sprawności moralnych w odniesieniu zarówno do siebie samego, innych ludzi, jak również dobra najwyższego, czyli Boga. Etyka jako nauka odnosi się do kształcenia w zakresie obyczajów, zwyczajów i właściwego postępowania. W obszarze rozważań etyki znajdują się warunki moralnego postepowania, a także podlegania określonym normom etycznym i odpowiedzialności moralnej.
Powiązania etyki z filozofią
Etyka łączona jest z filozofią nie bez powodu – w wielu źródłach traktowana jest jako jedna z dziedzin filozoficznych posiadająca pięć podstawowych działów:
- teorię wartości moralnych,
- teorię sprawności moralnych,
- etykę specjalną (wyróżnia się w niej m.in. etykę zawodową),
- teorię postępowania moralnego,
- teorię percepcji oceny moralnej.
Etyka jako przedmiot szkolny
Uczniów coraz częściej zaczyna interesować nie tylko co to jest etyka i czym zajmuje się filozofia, ale również jaką wiedzę zdobędą na zajęciach. Program nauczania jest oczywiście zróżnicowany i dostosowany do konkretnego poziomu edukacyjnego. Uczniowie w szkołach podstawowych rozwijają na lekcjach m.in. postawę szacunku, współdziałania i otwartości, a także swoją refleksyjność.
W szkołach ponadpodstawowy etyka ma wymiar praktyczno-wychowawczy (wykształcający u uczniów tożsamość oraz umiejętność tworzenia wypowiedzi o moralności), a także teoretyczno-filozoficzny. Lekcje rozwijają zdolność samodzielnego i krytycznego myślenia o sobie i świecie.
Etyka – studia podyplomowe niezbędne dla nauczycieli
Jak przyznał sam Minister Edukacji, aktualnie obserwuje się duże braki wśród kadry nauczycieli posiadających kwalifikacje do nauczania etyki w szkołach. Z pomocą przychodzą jednak studia podyplomowe oferowane przez najbardziej prestiżowe uczelnie w kraju, które pozwalają zdobyć wymagane uprawnienia do nauki tych przedmiotów. Jednym z nich jest kierunek Etyka i filozofia – studia podyplomowe przygotowane przez Wyższą Szkołę Kształcenia Zawodowego.
Etyka i filozofia studia podyplomowe online
Uczelnia przygotowała studia skierowane do nauczycieli, którzy chcą zdobyć merytoryczną i praktyczną wiedzę niezbędną do prowadzenia zajęć z etyki i filozofii w klasach IV-VIII szkoły podstawowej, szkołach branżowych I stopnia, a także w liceach i technikach.
Dla nauczycieli, którzy chcą poszerzyć swoje uprawnienia do nauki niezwykle ważnych przedmiotów w kontekście rozwoju moralnego uczniów, jakimi są etyka i filozofia, studia podyplomowe stworzone przez WSKZ okażą się świetnym wyborem. Nie tylko ze względu na opracowany zgodnie z Rozporządzeniami program studiów, ale również dogodną formę realizacji części teoretycznej – za pośrednictwem Internetu.
