Zaktualizowano dnia 20 czerwca 2024
Sztuka od pierwszych wieków naszego istnienia była jednym ze sposobów wyrażania siebie. W radzeniu sobie z problemami już w starożytności pomagał teatr oraz literatura. Z biegiem lat, na podstawie wielu badań i analiz nad leczniczym oddziaływaniem sztuki na ludzi, wyłoniła się samodzielna dyscyplina naukowa – arteterapia. Co to jest i w jaki sposób w jej ramach terapeuci mogą posługiwać się różnymi metodami oraz formami pomocy terapeutycznej? Komu pomaga arteterapia i jakie są jej formy?
Historia arteterapii
Za prekursora terapii poprzez sztukę uznany został Adrian Hill – brytyjski artysta, który w 1942 roku jako pierwszy użył terminu art therapy (arteterapia). Szybki rozwój tej formy terapii był rezultatem zapotrzebowania na rehabilitację medyczną weteranów II wojny światowej. Do szpitali psychiatrycznych zgłaszali się w tamtym czasie artyści, aby służyć pomocą lekarzom w trakcie leczenia pacjentów.
W Polsce arteterapią zaczęto interesować się na przełomie lat 80. i 90. ubiegłego wieku. W polskiej literaturze termin ten zaczął stosować Zbigniew Hory, który jest jednym z prekursorów terapii przez sztukę w naszym kraju.
Arteterapia co to jest?
Arteterapia to szereg czynności, które prowadzą do leczenia, czyli przywrócenia homeostazy organizmu. Jest to forma psychoterapii, której głównymi elementami komunikacji są środki artystyczne, powstałe dzieło lub sam proces twórczy. Arteterapia adresowana jest głównie do dzieci i młodzieży, ale z jej pozytywnych skutków mogą czerpać także osoby starsze. Opiera się na pobudzeniu kreatywności pozwalającej lepiej zrozumieć samego siebie oraz pozwalającej lepiej radzić sobie z problemami.
Arteterapię stosuje się zarówno w terapii grupowej, jak i indywidualnej podczas leczenia zaburzeń afektywnych, chorób psychicznych, problemów w relacjach rodzinnych, leczeniach uzależnień, we wszelkiego rodzaju trudnościach społecznych oraz emocjonalnych wynikających np. z niepełnosprawności. Arteterapia okazuje się skuteczna również przy problemach fizycznych, neurologicznych, poznawczych, a także wszelkich trudnościach odnoszących się do chorób somatycznych.
Dziedziny arteterapii
W szerokim rozumieniu, arteterapia wykorzystuje do terapeutycznych celów różne formy twórczości: plastyczne, literackie, teatralne i muzyczne. W kwestii tego, jakie są rodzaje arteterapii, można wyróżnić:
- terapię przez sztuki wizualne (zalicza się do nich malarstwo, rysunek, rzeźbę, grafikę, fotografię, film),
- muzykoterapię receptywną (przez relaksację, słuchanie muzyki oraz wizualizację) oraz aktywną (gra na instrumentach, improwizacja, śpiew, ruch przy muzyce),
- dramatoterapię – wykorzystuje elementy teatru oraz dramy (polega na odgrywaniu ról w zaimprowizowanych sytuacjach),
- choreoterapię (arteterapia muzyczno-ruchowa, terapia przez taniec),
- biblioterapię (zastosowanie wybranej literatury w celach terapeutycznych).
Oligofrenopedagogika z arteterapią co to?
W związku z dużym zapotrzebowaniem na specjalistów posiadających odpowiednie kompetencje do pracy z dziećmi i młodzieżą wymagających specjalnego kształcenia Wyższa Szkoła Kształcenia Zawodowego w swojej ofercie posiada kilka kierunków z obszaru arteterapii. Jednym z nich jest Oligofrenopedagogika z arteterapią, która pozwala na zdobycie kwalifikacji umożliwiających podjęcie pracy jako Oligofrenopedagog, nauczyciel wspomagający lub arteterapeuta w obszarze prowadzenia terapii przez sztukę.
Kierunek pozwala zapoznać się słuchaczom z wiedzą z zakresu edukacji oraz rehabilitacji, a także wykorzystywania sztuki w procesach terapeutycznych.
Studia podyplomowe Arteterapia
W swojej ofercie WSKZ posiada również studia z arteterapii w wariancie:
- 2-semestralnym – studia umożliwiają nabycie umiejętności i zdobycie kompetencji niezbędnych do pracy Arteterapeuty.
- 3-semestralnym – studia o charakterze kwalifikacyjnym, które nadają kod zawodu.
Absolwenci studiów mogą podjąć pracę jako arteterapeuta w szkołach, przedszkolach, szkołach specjalnych i wielu innych placówkach. Więcej dowiesz się ze strony kierunku Arteterapia studia (2 sem.) i Arteterapia studia (3 sem.).
Studia są zgodne z Rozporządzeniem Ministra Edukacji i Nauki. To propozycja kierowana do absolwentów studiów licencjackich lub magisterskich o dowolnym profilu.
Jak wyglądają zajęcia z arteterapii?
Zajęcia z arteterapii dedykowane dzieciom i młodzieży prowadzone są w grupach. Pozwala to nie tylko pracować nad konkretnymi problemami, ale też rozwijać umiejętności interpersonalne i nawiązywać potrzebne relacje z rówieśnikami.
Kto może prowadzić zajęcia z arteterapii?
Zajęcia z arteterapii może prowadzić osoba ze średnim wykształceniem i stosowną wiedzą oraz umiejętnościami. Najlepiej jest jednak ukończyć studia podyplomowe w tym zakresie. W tym przypadku jednak należy posiadać wykształcenie na dowolnym kierunku na poziomie minimum I stopnia.
Do kogo skierowana jest arteterapia?
Arteterapia jest zalecana szczególnie osobom borykającym się z różnego rodzaju zaburzeniami natury psychicznej, nerwicą, depresją czy lękami. Nie ma ograniczeń wiekowych. To metody zalecane zarówno w przypadku dzieci, jak i osób dorosłych.
Co jest celem arteterapii?
Cele arteterapii wspomaganie rozwoju, motywacji do działania, a także uporządkowanie emocji i załagodzenie posiadanych lęków czy ograniczeń. Arteterapia bywa pomocna w leczeniu także innych schorzeń, w tym także natury fizycznej.
Czy arteterapia jest skuteczna?
Arteterapia to skuteczna forma działań szczególnie w przypadku osób z trudnościami w zakresie komunikacji werbalnej, cierpiących na depresje, nerwice, stany lękowe czy uzależnienia. To również doskonała metoda terapii w przypadku osób, które mają za sobą traumę.
Co to jest arteterapia dla dzieci?
Arteterapia dla dzieci jest połączeniem sztuki i stymulowania rozwoju na wielu płaszczyznach jednocześnie. To wsparcie w radzeniu sobie z trudnościami i różnego rodzaju zaburzeniami rozwojowymi.
Czy arteterapia jest inaczej nazywana terapią twórczości?
Arteterapię można określić mianem terapii twórczości, ponieważ to właśnie przez różne formy sztuki i działania kreatywne prowadzone są tego typu zajęcia. Niejednokrotnie poza celem terapeutycznym, uczestnicy zajęć arteterapeutycznych rozwijają też swoje zdolności plastyczne, muzyczne czy taneczne.
Gdzie studiować arteterapię?
Arteterapeutą można zostać po ukończeniu studiów podyplomowych, które w różnych wariantach realizuje Wyższa Szkoła Kształcenia Zawodowego. To jednocześnie możliwość kształcenia na platformie dydaktycznej online, dzięki czemu możliwe jest pogodzenie codziennych zajęć ze zdobywaniem nowych kwalifikacji i umiejętności.
