Deficyty w kontekście zdolności poznawczych, a także umysłowych możliwości dzieci, u których stwierdzono uszkodzenie narządów słuchowych, powodują znaczne utrudnienia w naturalnym wykształcaniu się mowy. U dorosłych z kolei tworzy bariery komunikacyjne, które wymagają specjalnych działań logopedycznych pozwalających poprawić jakość życia. Leczeniem i diagnostyką w tym kierunku zajmuje się surdologopedia. Dzięki interdyscyplinarnej wiedzy, specjalista z obszaru tej dziedziny może odpowiednio zaplanować przebieg terapii logopedycznej. Specjalne leczenie dla dzieci i młodzieży mogą prowadzić jedynie osoby posiadające odpowiednie przygotowanie merytoryczne oraz praktyczne. Na czym polega praca surdologopedy i jak w łatwy sposób można zdobyć niezbędne kwalifikacje?
Surdologopeda – specjalista od zaburzeń zmysłu słuchu
Surdologopeda to specjalista, który zajmuje się wykonywaniem specjalistycznych badań, analizą wyników, a także diagnostyką osób borykających się z różnego rodzaju uszkodzeniami i zaburzeniami słuchu. Pomaga podczas specjalnych terapii i rehabilitacji, które mają za zadanie usprawnić mowę. Zaleca różnego rodzaju ćwiczenia: oddechowe, słuchowe lub artykulacyjne.
Ponadto w swojej pracy:
- bada i analizuje czynniki, które wpływają na tempo oraz jakość opanowywania mowy przez dzieci z uszkodzonym słuchem,
- diagnozuje uszkodzenia słuchu oraz trudności językowe wynikające z zaburzeń i uszkodzeń,
- planuje rehabilitację słuchu oraz mowy osób niedosłyszących oraz głuchych,
- rozwija umiejętności czytania i pisania swoich pacjentów,
- prowadzi zajęcia, które mają na celu usprawnić wymowę i percepcję słuchową,
- prowadzi dokumentację badań.
Jaki stopień niepełnosprawności przy niedosłuchu?
Do surdologopedy trafiają jeszcze niezdiagnozowani pacjenci, a także osoby z orzeczeniem o niepełnosprawności z tytułu zaburzenia słuchu. Im jest on większy, tym poziom niepełnosprawności jest wyższy, a kontakt pacjenta z otoczeniem jest gorszy.
Rozróżnia się kilka stopni niedosłuchu i mierzony jest on w decybelach. Pacjenci mogą borykać się z niedosłuchem:
- lekkim (20-40 dB),
- umiarkowanym (41-70 dB),
- znacznym (71-90 dB),
- głębokim (więcej niż 90 dB).
W największej ilości przypadków, pacjenci z tytułu uszkodzenia słuchu otrzymują trzecią grupę inwalidzką, która świadczy o lekkim stopniu niepełnosprawności. W przypadku, w którym pacjent posiada inne problemy zdrowotne, towarzyszący niedosłuch wchodzi w skład orzeczenia.
Terapia surdologopedyczna dla dzieci
Surdologopeda musi nie tylko poznać praktyczne i teoretyczne podstawy pracy ze słabosłyszącym bądź niesłyszącym dzieckiem. W odróżnieniu od pracy z dorosłymi, bardzo ważnym aspektem jest tworzenie oraz posługiwanie się innowacyjnymi scenariuszami i programami, w które wplecione są źródła tekstowe wykorzystywane w różnych kontekstach sytuacyjnych.
Podczas terapii dzieci bardzo dużą rolę odgrywa twórcza postawa specjalisty, którego zadaniem jest podtrzymanie aktywności młodego pacjenta. Dynamizując zajęcia stwarza optymalne warunki do tego, by dziecko świadomie uczestniczyło w strategii terapeutycznej. Na pierwszych spotkaniach specjaliści mogą np. zaproponować dziecku, aby pokazało swoje ulubione zabawki, które mogą być wykorzystywane w trakcie zajęć. Dzięki temu dzieci mogą wykonywać polecenia chętniej i precyzyjniej.
Leczenie dorosłych z zaburzeniami słuchu
Bardzo ważną rolę w trakcie terapii odgrywają specjalne działania zaproponowane przez specjalistę. Mogą przybierać formę:
- ćwiczeń oddechowych i artykulacyjnych,
- ćwiczeń pamięci ruchowej, wzrokowej i słuchowej,
- nauki języka migowego (w konkretnych przypadkach),
- ćwiczeń słuchu fonetycznego i aparatu mowy.
Jeśli osoba należy do grupy ryzyka, wówczas surdologopeda ma za zadanie wdrożyć działania mające na celu wspierać społeczno-emocjonalnie pacjenta i rozwijać jego logiczne myślenie.
Surdologopedia – studia podyplomowe dla logopedów
Wyższa Szkoła Kształcenia Zawodowego przygotowała studia podyplomowe Surdologopedia, które pozwalają pozyskać wiedzę i umiejętności niezbędne do pracy z osobami borykającymi się z uszkodzeniem narządu słuchowego. Na kierunek mogą zapisać się absolwenci pięcioletnich studiów magisterskich ze specjalizacją logopedyczną lub uprawnienia do pracy jako logopeda. Słuchacze, zapisując się na studia, nie muszą więc przedstawiać badań kwalifikacyjnych.
