Zaktualizowano dnia 12 czerwca 2024
Praca z uczniem o specjalnych potrzebach edukacyjnych wymaga często współpracy wieloosobowego zespołu specjalistów. Kompleksowe działania pozwalają dziecku osiągnąć jak najlepsze rezultaty edukacyjno-wychowawcze dopasowane do jego możliwości. Jednym z narzędzi ewaluacji tych efektów jest IPET, czyli indywidualny program edukacyjno-terapeutyczny. W dalszej części artykułu odpowiemy na najczęściej zadawane pytania dotyczące tego dokumentu.
IPET – co to jest i czy jest obowiązkowy?
IPET to skrót od indywidualnego programu edukacyjno-terapeutycznegoopracowywanego dla ucznia, który jest objęty kształceniem specjalnym. Uwzględnia on specyficzne potrzeby rozwojowe i edukacyjne oraz możliwości psychofizyczne dziecka. IPET jest dokumentem obowiązkowym i zawiera zalecenia określone w orzeczeniu ucznia.
Kto opracowuje IPET?
Indywidualny program edukacyjno-terapeutyczny opracowywany jest przez zespół składający się z nauczycieli i specjalistów realizujących zajęcia z uczniem. Z kolei w przypadku ośrodków – do zespołu zalicza się także wychowawców grup wychowawczych odpowiedzialnych za prowadzenie zajęć z danym uczniem.
IPET – rozporządzenie określające zasady działania
IPET jest dokumentem, którego zasady tworzenia i ewaluacji reguluje Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym. Ostatnie zmiany w tym rozporządzeniu zostały wprowadzone w 2020 roku.
Co najpierw się pisze – IPET czy WOPFU?
Na początku należy stworzyć wielospecjalistyczną ocenę poziomu funkcjonowania ucznia (WOPFU). Dopiero na jej podstawie zespół opracowuje indywidualny program edukacyjno-terapeutyczny. Zespół uwzględnia diagnozę, wnioski i zalecenia zawarte w WOPFU, a w razie potrzeby współpracuje także z poradnią psychologiczno-pedagogiczną, w tym z poradnią specjalistyczną.
Co zawiera IPET?
Indywidualny program edukacyjno-terapeutyczny określa:
- Zakres i sposób dostosowania odpowiednio programu do indywidualnych potrzeb rozwojowych, edukacyjnych oraz psychofizycznych ucznia.
- Zintegrowane działania ukierunkowane na poprawę funkcjonowania dziecka podejmowane przez nauczycieli specjalistów lub wychowawców grup wychowawczych, którzy prowadzą zajęcia z uczniem. Czynności te – w zależności od potrzeb – skupiają się na komunikowaniu się ucznia z otoczeniem i wzmacnianiu jego uczestnictwa w życiu przedszkolnym lub szkolnym.
- Formy, wymiar godzin i okres, w jakim będzie udzielana uczniowi pomoc psychologiczno-pedagogiczna.
- Działania mające wspierać rodziców ucznia, a dodatkowo, jeżeli jest taka potrzeba, zakres współdziałania z podmiotami działającymi na rzecz rodziny, dzieci i młodzieży, poradniami psychologiczno-pedagogicznymi, placówkami doskonalenia nauczycieli, organizacjami pozarządowymi itd.
- Zajęcia rewalidacyjne, resocjalizacyjne i socjoterapeutyczne oraz inne zajęcia odpowiednie ze względu na indywidualne potrzeby ucznia, a także: zajęcia z zakresu doradztwa zawodowego lub inne odnoszące się do wyboru kierunku kształcenia i zawodu realizowane w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej.
- Zakres współpracy nauczycieli, specjalistów lub wychowawców grup wychowawczych z rodzicami.
- Rodzaj i sposób dostosowania warunków organizacji kształcenia do rodzaju niepełnosprawności ucznia, o ile istnieje taka potrzeba.
- Inne zajęcia realizowane indywidualnie z uczniem lub w 5-osobowej grupie, które zostały dopasowane do potrzeb wskazanych w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego lub wynikają z wielospecjalistycznych ocen.
Ile dni mamy na opracowanie IPET-u? Na jaki okres go przygotowujemy?
Indywidualny program edukacyjno-terapeutyczny opracowuje się na taki okres, na jaki zostało wydane orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego. Należy podkreślić, że czas ten nie powinien być dłuższy niż etap edukacyjny.
Jeżeli uczeń o specjalnych potrzebach edukacyjnych rozpoczyna realizację wychowania przedszkolnego albo kształcenie od początku roku szkolnego, IPET powinien zostać opracowany do 30 września. Natomiast, jeżeli orzeczenie zostanie dostarczone w trakcie roku szkolnego, zespół ma 30 dni na jego opracowanie.
Kto może koordynować zespół opracowujący IPET?
Rozporządzenie określa, że zespół opracowujący IPET koordynuje osoba, która prowadzi zajęcia z uczniem. Może być to specjalista, nauczyciel albo wychowawca oddziału lub wychowawca grupy wychowawczej, do której uczęszcza dziecko. Koordynatora wyznacza dyrektor przedszkola, szkoły lub ośrodka.
Często zadawanym pytaniem jest także, czy poza określeniem koordynatora, dyrektor musi podpisać IPET? Otóż nie musi on składać podpisu, ponieważ takiego obowiązku nie określa rozporządzenie.
Ewaluacja IPET oznacza przeprowadzenie analizy efektów, jakie przynosi wprowadzenie indywidualnego programu edukacyjno-terapeutycznego. Jest ona dokonywana przez zespół co najmniej dwa razy w roku. Jeśli podczas ewaluacji IPET wyjdzie potrzeba wprowadzenia modyfikacji, zarządza się jej uwzględnienie.
Jak dokonać ewaluacji IPET-u? Analiza efektywności w ramach IPET
Czy rodzic powinien dostać kopie IPET-u? Rola rodziców w opracowaniu programu
Prawo umożliwia rodzicom ucznia udział w opracowaniu i modyfikacji IPET-u, a także uczestniczenia w spotkaniach zespołu. Ponadto powinni otrzymywać oni kopię już gotowego indywidualnego programu edukacyjno-terapeutycznego.
FAQ:
Kiedy robi się IPET?
Indywidualny program edukacyjno-terapeutyczny opracowywany jest wtedy, gdy uczeń otrzymuje z poradni orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego.
Ile razy w roku pisze się IPET?
IPET musi zostać przygotowany na okres pokrywający się z terminem ważności orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego. Jest ono wydawane na rok szkolny, więc jeśli nie zajdzie potrzeba modyfikacji programu, IPET wystarczy napisać raz do roku.
Co ile robi się IPET?
Indywidualny program edukacyjno-terapeutyczny powinien być przygotowany do 30 września w roku szkolnym, którego dotyczy orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego. Ewaluacja programu przeprowadzana jest dwa razy w roku, jeśli jednak nie wykaże takiej potrzeby, wystarczy przygotować IPET jeden raz w roku szkolnym.
Kto podpisuje się pod IPETem?
Według aktualnych przepisów podpis pod dokumentem muszą złożyć osoby opracowujące IPET, czyli nauczyciele, specjaliści i wychowawcy.
Czy nauczyciel wspomagający pisze program do IPETu?
Indywidualny program edukacyjno-terapeutyczny jest tworzony, aby zaplanować pracę nauczyciela wspomagającego z dzieckiem borykającym się z różnymi dysfunkcjami. W praktyce nauczyciel ten może należeć do zespołu tworzącego IPET.
Czy rodzic musi być na spotkaniu IPET?
Rodzice mogą uczestniczyć w procesie tworzenia programu do IPET, a dyrektor ma obowiązek zawiadomić pisemnie rodziców o terminie wszystkich spotkań zespołu opracowujących dokument. W przepisach nie ma informacji, że ich obecność na spotkaniach jest obowiązkowa.
Kto pisze ewaluację IPETu?
Systematyczna kontrola i ewaluacja indywidualnego programu edukacyjno-terapeutycznego jest bardzo ważna w kontekście skuteczności działań wspierających ucznia. Weryfikacji dokonuje zespół, który uczestniczył w tworzeniu dokumentu – wychowawca, nauczyciele oraz specjaliści.
Zapisz się na studia podyplomowe i zdobądź uprawnienia w zakresie pracy terapeutycznej
Chcesz zdobyć kwalifikacje do pracy jako terapeuta oraz rewalidator w placówkach edukacyjnych czy poradniach specjalistycznych? Zapisz się na studia podyplomowe „Diagnoza, rewalidacja i terapia pedagogiczna z pedagogiką szkolną” i zdobądź merytoryczne oraz praktyczne przygotowanie do pracy z dziećmi wymagającymi kształcenia specjalnego.
Więcej informacji na temat programu i przebiegu studiów znajdziesz w opisie kierunku.
