Zaktualizowano dnia 8 grudnia 2021
Biblioteka to pewnego rodzaju świątynia literatury. Choć w miejscu tym znajdują się także zbiory kartograficzne, graficzne i audiowizualne, to książki stanowią większość pozycji, jakie można w niej znaleźć. Aby wypożyczyć dany tytuł trzeba udać się do jednej z bibliotek, w której z pomocą w jej odnalezieniu czeka bibliotekarz. Osoby, które uwielbiają czytać niejednokrotnie pewnie zastanawiały się nad tym, na czym polega praca w bibliotece. Mimo postępu technologicznego i popularności cyfrowych nośników, zapotrzebowanie na osoby posiadające odpowiednie kwalifikacje w tym zakresie wciąż rośnie. Jakie obowiązki oprócz wypożyczania i przyjmowania książek ma bibliotekarz?
W naszym kraju istnieją zarówno biblioteki publiczne, jak i naukowe. Nad bibliotekami miejskimi, powiatowymi i gminnymi władzę sprawuje Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Wbrew pozorom również na tym stanowisku występuje określona hierarchia, w której najwyższym możliwym tytułem wśród bibliotekarzy jest bibliotekarz dyplomowany. W drodze po taki tytuł należy być:
- młodszym bibliotekarzem,
- bibliotekarzem,
- starszym bibliotekarzem,
- kustoszem,
- starszym kustoszem.
Z kolei nad Bibliotekami Naukowymi władzę sprawuje Ministerstwo Edukacji i Nauki. To placówki, które znajdują się w szkołach, uczelniach lub pełnią funkcję bibliotek pedagogicznych. W bibliotece może pracować z kolei kustosz, starszy kustosz, bibliotekarz, starszy magazynier biblioteczny, młodszy bibliotekarz, magazynier biblioteczny i pomocnik biblioteczny.
Na czym polega praca bibliotekarki?
Stanowisko bibliotekarza/bibliotekarki może kojarzyć się głównie z wypożyczaniem i przyjmowaniem książek. I jest to po części prawda, lecz zakres zadań i obowiązków jest znacznie większy. Są one tym większe, im większa jest biblioteka i większy jest staż pracy pracownika.
Podstawową czynnością, która wchodzi w zakres pracy bibliotekarza jest gromadzenie, opracowywanie, a także udostępnianie materiałów bibliotecznych. Mowa w głównej mierze o książkach, czasopismach, zbiorach specjalnych (rękopisach, starych drukach), a także materiałach kartograficznych oraz audiowizualnych. Tak, jak w małej bibliotece prace te wykonuje jedna bądź kilka osób, tak w dużej najczęściej zadania są rozłożone na poszczególne działy.
Kolejnym zadaniem bibliotekarza jest gromadzenie zbiorów. To działania biblioteki, które mają na celu zebrać i ewidencjonować przydatne materiały i informacje użytkownikom materiałów danej biblioteki. Polega to najczęściej na zakupie, wymianie oraz darach. Osoba pracująca w dziale gromadzenia zbiorów musi bardzo dobrze znać zarówno profil zbiorów, jak i zasady ich gromadzenia. Musi śledzić zapowiedzi, a także nowości wydawnicze – bibliotekarz nie tylko organizuje wystawy czy targi książek, ale również odwiedza księgarnie czy placówki, które dostarczą mu odpowiedniej wiedzy na temat konkretnej literatury.
W związku z rosnącą cyfryzacją danych, bibliotekarz skanuje również materiały, które są później udostępniane w bibliotekach cyfrowych. Mowa szczególnie o tych tytułach, które albo nie posiadają praw autorskich, albo ich twórcy wydali zgodę na udostępnianie w bibliotece cyfrowej. Jego zadaniem jest więc indeksowanie, udostępnianie, wyszukiwanie oraz ochrona własności intelektualnej.
Bibliotekoznawstwo studia podyplomowe
Studia oferowane przez Wyższą Szkołę Kształcenia Zawodowego na kierunku Bibliotekoznawstwo mają charakter kwalifikacyjny, co oznacza, że ich ukończenie nadaje uprawnienia do zajmowania stanowiska nauczyciela-bibliotekarza w szkołach. Na bibliotekarstwo studia podyplomowe mogą zapisać się osoby, które ukończyły tylko studia wyższe (w takim przypadku absolwenci zdobywają kwalifikacje do pracy w bibliotekach innych niż szkolne), bądź studia wyższe i posiadają przygotowanie pedagogiczne (wówczas zdobywają uprawnienia do wykonywania zawodu jako nauczyciel-bibliotekarz w szkołach).
