Leczenie zaburzeń wieku rozwojowego, czyli psychologia kliniczna dzieci i młodzieży

psychologia kliniczna dzieci i młodzieży

Zaktualizowano dnia 6 września 2022

Większość zmian rozwojowych każdego człowieka zachodzi w dzieciństwie, a także w okresie adolesencji. Zadaniem psychologów jest więc trafne przypisanie konkretnych zachowań do działań typowych lub patologicznych dla danego okresu rozwoju. Oprócz kryterium wieku, o tym, czy konkretne zachowanie jest normalne bądź odbiegające od normy, decyduje także jego wpływ na funkcjonowanie danego człowieka. Gdy w jakimś stopniu powoduje ograniczenia życia codziennego, z pomocą przychodzi psychologia kliniczna dzieci i młodzieży, której celem jest przywrócić jak największą sprawność rozwojową pacjenta. Na czym polega leczenie takiej grupy osób i dlaczego tak ważne są umiejętności psychologa klinicznego?

Rola diagnozy

Dzieciństwo i etap dorastania to okres bardzo burzliwy, w którym często dochodzi do wielu kłopotów wychowawczych. Zarówno rodzice, jak i nauczyciele mogą mieć do czynienia z agresywnym zachowaniem, brakiem koncentracji czy nadpobudliwością swoich podopiecznych. Jeśli negatywne postępowanie utrzymuje się zbyt długo lub zaczyna wymykać się spod kontroli, warto wówczas udać się z dzieckiem na diagnozę psychologiczno-pedagogiczną. Często okazuje się bowiem, że przyczyną takiego stanu rzeczy są zaburzenia wieku rozwojowego.

Sprawdź kierunek studiów podyplomowych

Diagnoza psychologiczna wymaga od specjalistów zarówno teoretycznej znajomości patologii oraz normy wieku rozwojowego, jak i doświadczenia w zakresie standardów praktyki klinicznej. Ocenę stanu pacjenta przeprowadza się zazwyczaj przez wywiad, obserwację, rozmowę psychologiczną, eksperymenty kliniczne czy specjalne testy i kwestionariusze.

Psychologia kliniczna dzieci i młodzieży – kiedy i kto powinien być poddany obserwacji?

Diagnoza nie jest jednak prosta, ponieważ istnieją cztery typy zaburzeń zachowania:

  • związane ze środowiskiem rodzinnym – zachowanie dziecka jest zależne od sytuacji rodzinnej,
  • dotyczące nieprawidłowego procesu socjalizacji – cechuje się słabymi relacjami  z rówieśnikami, izolacją, brakiem trwałych relacji,
  • związane z prawidłowym procesem socjalizacji – relacje z rówieśnikami przebiegają prawidłowo, jednak objawy nasilają się poza środowiskiem rodzinnym,
  • zachowania opozycyjno-buntownicze – występujące pod postacią „niszczycielskiego” zachowania, które cechuje się negatywnym, wrogim i buntowniczym wzorcem.

Zaburzenia zachowania u dzieci i młodzieży – metody leczenia

Istnieje wiele metod oraz podejść do terapii zaburzeń wieku rozwojowego. Do najbardziej skutecznych należy jednak terapia poznawczo-behawioralna, która odnosi się do trudnych zachowań młodych pacjentów, a także ich interakcji z rodzicami. Ważny jest również trening behawioralny dla rodziców, a także uczestnictwo dziecka w indywidualnej lub grupowej terapii. Bez względu od modelu leczenia, niezwykle ważna jest diagnoza, a leczenie powinno przebiegać w sposób kompleksowy.

Psychologia dzieci i młodzieży – rola i cechy psychologa klinicznego

Z uwagi na wiek i specyfikę pracy z młodymi pacjentami, bardzo duży wpływ na efekty terapii ma psycholog kliniczny. Niezwykle istotne jest nie tylko jego przygotowanie merytoryczne i praktyczne, lecz także cechy pozwalające w efektywny sposób współpracować ze swoimi pacjentami. Psycholog kliniczny powinien być więc:

  • empatyczny i cierpliwy – młodsi pacjenci mogą niechętnie współpracować i wykonywać polecenia, często mogą wstydzić się rozmowy lub w negatywy sposób podchodzić do terapii, co jest normalne szczególnie w trakcie pierwszych spotkań,
  • komunikatywny i otwarty – powinien umieć dotrzeć do najmłodszych pacjentów, a także sprawić, by dzieci chętnie i aktywnie uczestniczyły w zajęciach,
  • skrupulatny i konsekwentny – powinien dążyć do celów wyznaczonych jeszcze przed rozpoczęciem terapii.
psychologia kliniczna dzieci i młodzieży

Psychologia dziecięca – praca dla wykwalifikowanych specjalistów

Prowadzeniem badań diagnostycznych oraz działalności o charakterze korekcyjno-wyrównawczym zaburzeń u dzieci i młodzieży zajmuje się psycholog kliniczny. Podstawą jego pracy są odpowiednie kwalifikacje, poparte zdobytą wiedzą, umiejętnościami i doświadczeniem w pracy z pacjentami. Jedną z dróg do zdobycia odpowiednich uprawnień są studia podyplomowe dla psychologów, które znajdują się w ofercie Wyższej Szkoły Kształcenia Zawodowego.

Dla absolwentów studiów wyższych z zakresu psychologii, którzy chcą mogą poszerzyć swoje kompetencje z perspektywicznej dziedziny jaką jest psychologia dziecięca studia podyplomowe okażą się świetnym wyborem. Zarówno z uwagi na rozbudowany program studiów, jak i ze względu na możliwość zrealizowania go bez wychodzenia z domu. Uczelnia oferuje kierunek jako studia online, realizowane za pośrednictwem platformy dydaktycznej, na której umieszczane są wysokiej jakości materiały naukowe. Słuchacz posiada do nich dostęp w dowolnych dniach i dogodnych dla siebie porach.