Zaktualizowano dnia 9 czerwca 2022
Rodzina to podstawowa jednostka życia społecznego i najlepsze środowisko wychowawcze dla dziecka. Aby prawidłowo się rozwijało i było przygotowywane do roli społecznej, musi posiadać dobre wzorce do naśladowania. W ostatnich latach problem związany z występowaniem dysfunkcji rodzin znacznie się pogłębił, w związku z czym pomoc społeczna przeszła znaczące rewolucje. Ich efektem jest asystent rodziny, czyli stosunkowo nowy zawód powołany do pracy z rodziną w zakresie wsparcia. Ułatwia on rodzinom wypełnianie ról społecznych, aby umożliwić stabilizację życiową wszystkich ich członków, a przede wszystkim dzieci. Jakie uprawnienia ma asystent rodziny i kto może nim zostać?
Kim jest asystent rodziny?
Asystent rodziny (określany często jako opiekun rodziny) to osoba, która pracuje z rodzinami wychowującymi małoletnie dzieci, posiadającymi problemy związane z pełnieniem funkcji opiekuńczo-wychowawczych. Jego rolą jest pomoc rodzinie w poprawie jej życiowej sytuacji poprzez naukę prawidłowego prowadzenia gospodarstwa domowego. Asystent rodziny jest również pracownikiem, który udziela pomocy w rozwiązywaniu problemów na tle socjalnym, wychowawczym oraz psychologicznym.
Jego praca polega na rozpoznaniu źródła trudności oraz problemów, jakie dotykają daną rodzinę. Asystentowi udaje się to dzięki przeprowadzeniu wywiadu środowiskowego, obserwacji, a także wspólnie opracowanemu planowi zaradczemu. To właśnie na jego podstawie określany jest główny cel działania wraz z terminem jego realizacji. W razie potrzeby plan jest na bieżąco korygowany i monitorowany zarówno w trakcie, jak i po jego zakończeniu.
Asystent rodziny – jakie ma obowiązki?
Osobie pracującej jako asystent rodziny zadania przydzielane są w zależności od konkretnego przypadku. Najczęściej jednak taki pracownik:
- wspiera aktywność społeczną rodzin,
- motywuje członków rodzin do podnoszenia kwalifikacji zawodowych,
- motywuje do udziału w zajęciach grupowych rodziny, które potrzebują ukształtować prawidłowe wzorce rodzicielskie,
- podejmuje działania interwencyjne i zaradcze w sytuacji zagrożenia bezpieczeństwa rodzin i dzieci,
- monitoruje funkcjonowanie po zakończeniu pracy,
- inicjuje nowe formy pomocy wykorzystując projekty socjalne.
Jakie prawa ma asystent rodziny?
Ze względu na charakter wykonywanej pracy, asystent rodziny ma prawo do wglądu w dokumenty zawierające dane osobowe członków rodziny, które są niezbędne podczas realizacji założonego planu. Ma także dostęp do informacji, które przechowywane są przez różne instytucje. Może również przygotować i przedstawiać odpowiednim organom ocenę oraz wnioski zapewniające efektywną ochronę praw rodzinnych.
Osoba na tym stanowisku ma także prawo korzystać z poradnictwa, które ma na celu rozwijać jej kompetencje, a także zapobiegać wystąpieniu zjawiska wypalenia zawodowego. Warto podkreślić, że podczas wykonywania swoich czynności asystent rodziny podlega ochronie niczym funkcjonariusz publiczny.
Czego nie może asystent rodziny?
Ograniczenia dotyczące wykonywania pracy asystenta rodziny zawarte są w art. 17 Ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Według przepisów, osoba na tym stanowisku nie może łączyć swoich obowiązków z zawodem pracownika socjalnego na terenie gminy, w którym asystent wykonuje swoją pracę. Dodatkowo nie może on prowadzić postępowań z obszaru świadczeń, które są realizowane przez gminę.
Praca w trudnych warunkach
Opiekun rodziny pełni bardzo odpowiedzialną i zarazem wymagającą funkcję. W swojej pracy styka się bowiem z problemami zarówno pojedynczych osób, jak i całych rodzin. Może to generować stres związany z odpowiedzialnością za życiową sytuację członków rodziny, jednak dotyka to zazwyczaj początkujących pracowników. Bardziej doświadczeni asystenci rodzin potrafią radzić sobie z negatywnymi emocjami ze strony klientów. Ze względu na bezpośredni kontakt z ludźmi i pracę w miejscu zamieszkania rodzin, asystenci rodzin są narażeni bowiem na agresję ze strony osób cierpiących na zaburzenia psychiczne oraz uzależnionych.
Kto może zostać asystentem rodziny?
Praca na tym stanowisku wymaga więc wielu cech osobowości pozwalających nieść efektywną pomoc.
Mowa przede wszystkim o:
- komunikatywności,
- asertywności,
- empatii,
- odporności emocjonalnej,
- samodzielności,
- samokontroli,
- wytrzymałości psychicznej.
Posiadanie powyższych cech nie jest jednak wystarczające, aby podjąć zatrudnienie na tym stanowisku. Przepisy określają wymagane wykształcenie do podjęcia pracy jako asystent rodziny.
Może nim zostać:
- absolwent studiów wyższych na kierunku pedagogika, socjologia, psychologia, praca socjalna bądź nauki o rodzinie, lub
- absolwent studiów wyższych na innym kierunku, który ukończy szkolenie z zakresu pracy z dziećmi, a także udokumentuje przynajmniej roczny staż pracy w tyk zakresie bądź ukończy studia podyplomowe obejmujące zakres programowy określony w rozporządzeniu, lub
- absolwent szkoły średniej, który ukończył szkolenie z zakresu pracy z rozdzianą lub dziećmi oraz posiada minimum 3-letni staż pracy w tym zakresie.
Studia podyplomowe Asystent rodziny
W przypadku osób, które ukończyły inny kierunek, niż wymieniony w wymaganiach oraz nie posiadają stażu pracy, a aspirują do podjęcia pracy jako pracownik socjalny, wykształcenie mogą zdobyć realizując studia podyplomowe na kierunku Asystent rodziny oferowane przez Wyższą Szkołę Kształcenia Zawodowego.
Asystent rodziny zarobki
Wynagrodzenie osób na tym stanowisku jest uzależnione od kilku czynników, m.in. miejscowości, a także stażu pracy. Przeciętne wynagrodzenie wynosi od 3180 zł do 4370 zł brutto.
