Jedną z najważniejszych decyzji podejmowanych w życiu jest ta o założeniu rodziny. Nie bez powodu, ponieważ opieka i wychowanie dzieci stanowi nie lada wyzwanie szczególnie, gdy dana rodzina znajduje się w trudnej sytuacji. Nie zostaje jednak ona bez pomocy, ponieważ w przypadkach, które wymagają odpowiedniej interwencji, nieocenione wsparcie niesie asystent rodziny. Na czym polega jego praca i w jaki sposób można zdobyć kwalifikacje do pełnienia tej niezwykle ważnej funkcji społecznej?
Rola i metodyka pracy – asystent rodziny
Asystent rodziny to stosunkowo nowy zawód, który został powołany w celu wsparcia rodziny. Jego podstawowym zadaniem jest pomoc w prawidłowym wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych przez rodziców, a także kształtowanie świadomości i kompetencji członków rodziny w obszarze radzenia sobie w trudnych sytuacjach życiowych.\
W swojej pracy asystent rodziny wykorzystuje wiele metod, które pozwalają osiągnąć zamierzony cel w postaci realnej pomocy. W dużej mierze bazuje on na budowaniu zaufania, empatii oraz umiejętnościach komunikacyjnych w relacjach z rodzinami. Wykorzystuje w swojej pracy różne techniki i narzędzia, jak m.in.:
- diagnozę rodzinną,
- planowanie interwencji,
- poradnictwo,
- wsparcie rodzin w rozwoju zdolności i umiejętności.
Asystent rodziny i etyka pracy
Z uwag na pełnioną funkcję, asystent rodziny musi przestrzegać etyki pracy i zachować poufność na temat danej rodziny, a także poszanować ich niezależność. Ważnym aspektem jest także konieczność zachowania bezstronności w procesie udzielania wsparcia.
Powody przyznania asystenta rodziny
Istnieje wiele powodów przyznania asystenta rodziny, jednak najważniejszą przesłanką do skierowania osoby pełniącej tej funkcje jest nieodpowiednie sprawowanie funkcji opiekuńczej i wychowawczej przez rodziców. Kwalifikacja do asystentury odbywa się także w przypadku rodzin, w których dochodzi do poważniejszych problemów.
Praca asystenta rodziny to niezwykle odpowiedzialna, ale i wymagająca funkcja, ponieważ w swojej codziennej pracy musi mierzyć się z pomocą konieczną z uwagi na niebezpieczeństwo dzieci spowodowane:
- przemocą domową,
- wielodzietnością,
- ubóstwem,
- niechcianą ciążą,
- młodym wiekiem rodziców,
- nadużywaniem substancji odurzających,
- niezaradnością życiową.
Jedną z najczęstszych przyczyn jest zaniedbywanie lub niedbałe traktowanie, które rozumiane jest jako niezaspokajanie podstawowych i niezbędnych do rozwoju dziecka potrzeb dotyczących odżywiania, higieny, opieki medycznej czy wykształcenia.
Jak często przychodzi asystent rodziny?
Współpraca rodziny z przydzielonym specjalistą powinna odbywać się w sposób systematyczny. Na to, jak często przychodzi asystent rodziny, wpływa przede wszystkim sytuacja życiowa i materialna w danym domu. Asystent rodziny może pojawiać się z wizytą nawet kilka razy w ciągu tygodnia – szczególnie w początkowej fazie współpracy. Z czasem częstotliwość ta jest mniejsza.
Asystent rodziny – zadania
Głównym celem asystenta rodziny jest pomoc w przezwyciężeniu trudności opiekuńczo-wychowawczych. Zakres zadań jest jednak znaczni szerszy i dotyczy m.in.:
- pomocy we wzbudzaniu i umacnianiu motywacji rodziny do rozwiązywania problemów,
- wsparcia w rozwiązywaniu podstawowych problemów psychologicznych członków rodziny,
- tworzenia warunków do wzrostu umiejętności wychowawczych,
- motywowania do podnoszenia kwalifikacji zawodowych rodziców.
Studia podyplomowe dla aspirujących asystentów rodzin
Rosnąca świadomość społeczna odnośnie właściwej interwencji oraz opieki doprowadziła do zwiększonego zapotrzebowania na specjalistów w tej dziedzinie. Zadania asystenta rodziny wiążą się z pewnym obciążeniem emocjonalnym, ponieważ osoby pełniące tę funkcję niejednokrotnie muszą być świadkami negatywnych zjawisk. Odpowiedni zestaw cech – choć niezwykle przydatny – nie wystarczy, aby móc zostać zatrudnionym na tym stanowisku.
Niezbędne w tym celu okaże się przygotowanie merytoryczne i praktyczne w postaci studiów podyplomowych oferowanych przez Wyższą Szkołę Kształcenia Zawodowego. Słuchacze, którzy ukończą kierunek „Asystent rodziny” uzyskują kwalifikacje do pracy na tym stanowisku, a także szerokie możliwości rozwoju kariery zawodowej.
