Zaktualizowano dnia 14 października 2024
Większość zmian rozwojowych każdego człowieka zachodzi w dzieciństwie, a także w okresie adolesencji. Zadaniem psychologów jest więc trafne przypisanie konkretnych zachowań do działań typowych lub patologicznych dla danego okresu rozwoju. Oprócz kryterium wieku, o tym, czy konkretne zachowanie jest normalne bądź odbiegające od normy, decyduje także jego wpływ na funkcjonowanie danego człowieka. Gdy w jakimś stopniu powoduje ograniczenia życia codziennego, z pomocą przychodzi psychologia kliniczna dzieci i młodzieży, której celem jest przywrócić jak największą sprawność rozwojową pacjenta. Na czym polega leczenie takiej grupy osób i dlaczego tak ważne są umiejętności psychologa klinicznego?
Rola diagnozy
Dzieciństwo i etap dorastania to okres bardzo burzliwy, w którym często dochodzi do wielu kłopotów wychowawczych. Zarówno rodzice, jak i nauczyciele mogą mieć do czynienia z agresywnym zachowaniem, brakiem koncentracji czy nadpobudliwością swoich podopiecznych. Jeśli negatywne postępowanie utrzymuje się zbyt długo lub zaczyna wymykać się spod kontroli, warto wówczas udać się z dzieckiem na diagnozę psychologiczno-pedagogiczną. Często okazuje się bowiem, że przyczyną takiego stanu rzeczy są zaburzenia wieku rozwojowego.
Diagnoza psychologiczna wymaga od specjalistów zarówno teoretycznej znajomości patologii oraz normy wieku rozwojowego, jak i doświadczenia w zakresie standardów praktyki klinicznej. Ocenę stanu pacjenta przeprowadza się zazwyczaj przez wywiad, obserwację, rozmowę psychologiczną, eksperymenty kliniczne czy specjalne testy i kwestionariusze.
Psychologia kliniczna dzieci i młodzieży – kiedy i kto powinien być poddany obserwacji?
Diagnoza nie jest jednak prosta, ponieważ istnieją cztery typy zaburzeń zachowania:
- związane ze środowiskiem rodzinnym –
zachowanie dziecka jest zależne od sytuacji rodzinnej, - dotyczące nieprawidłowego procesu
socjalizacji – cechuje się słabymi relacjami z rówieśnikami, izolacją, brakiem trwałych
relacji, - związane z prawidłowym procesem socjalizacji
– relacje z rówieśnikami przebiegają prawidłowo, jednak objawy nasilają się
poza środowiskiem rodzinnym, - zachowania opozycyjno-buntownicze –
występujące pod postacią „niszczycielskiego” zachowania, które cechuje się
negatywnym, wrogim i buntowniczym wzorcem.
Zaburzenia zachowania u dzieci i młodzieży – metody leczenia
Istnieje wiele metod oraz podejść do terapii zaburzeń wieku rozwojowego. Do najbardziej skutecznych należy jednak terapia poznawczo-behawioralna, która odnosi się do trudnych zachowań młodych pacjentów, a także ich interakcji z rodzicami. Ważny jest również trening behawioralny dla rodziców, a także uczestnictwo dziecka w indywidualnej lub grupowej terapii. Bez względu od modelu leczenia, niezwykle ważna jest diagnoza, a leczenie powinno przebiegać w sposób kompleksowy.
Psychologia dzieci i młodzieży – rola i cechy psychologa klinicznego
Z uwagi na wiek i specyfikę pracy z młodymi pacjentami, bardzo duży wpływ na efekty terapii ma psycholog kliniczny. Niezwykle istotne jest nie tylko jego przygotowanie merytoryczne i praktyczne, lecz także cechy pozwalające w efektywny sposób współpracować ze swoimi pacjentami. Psycholog kliniczny powinien być więc:
- empatyczny i cierpliwy – młodsi pacjenci
mogą niechętnie współpracować i wykonywać polecenia, często mogą wstydzić się
rozmowy lub w negatywy sposób podchodzić do terapii, co jest normalne
szczególnie w trakcie pierwszych spotkań, - komunikatywny i otwarty – powinien umieć
dotrzeć do najmłodszych pacjentów, a także sprawić, by dzieci chętnie i
aktywnie uczestniczyły w zajęciach, - skrupulatny i konsekwentny – powinien
dążyć do celów wyznaczonych jeszcze przed rozpoczęciem terapii.
Psychologia dziecięca – praca dla wykwalifikowanych specjalistów
Prowadzeniem badań diagnostycznych oraz działalności o charakterze korekcyjno-wyrównawczym zaburzeń u dzieci i młodzieży zajmuje się psycholog kliniczny. Podstawą jego pracy są odpowiednie kwalifikacje, poparte zdobytą wiedzą, umiejętnościami i doświadczeniem w pracy z pacjentami. Wymogiem do pracy jako psycholog są jednolite studia magisterskie. Skuteczną metodą poszerzenia wiedzy są studia podyplomowe dla psychologów, które znajdują się w ofercie Wyższej Szkoły Kształcenia Zawodowego.
Dla absolwentów studiów wyższych z zakresu psychologii, którzy chcą mogą poszerzyć swoje kompetencje z perspektywicznej dziedziny jaką jest psychologia dziecięca studia podyplomowe okażą się świetnym wyborem. Zarówno z uwagi na rozbudowany program studiów, jak i ze względu na możliwość zrealizowania go bez wychodzenia z domu. Uczelnia oferuje kierunek jako studia online, realizowane za pośrednictwem platformy dydaktycznej, na której umieszczane są wysokiej jakości materiały naukowe. Słuchacz posiada do nich dostęp w dowolnych dniach i dogodnych dla siebie porach.
