Zaktualizowano dnia 9 stycznia 2024
Pomimo wielu udogodnień i ogólnego rozwoju cywilizacji zjawisko związane z trudnościami przystosowania się jednostki do warunków środowiskowych jest dość powszechne. Skala patologicznych zjawisk, zaburzeń osobowości, przestępczości oraz uzależnień nieustannie się poszerza i ewoluuje. W przypadku osób, które pozostają bierne wobec swojego problemu lub ich los zostaje niezauważony, z pomocą przychodzi pedagog resocjalizacyjny. W tym artykule przyjrzymy się na czym polega resocjalizacja i w jaki sposób pomaga otoczyć wsparciem potrzebujące jednostki.
Resocjalizacja – co to za dziedzina pedagogiki?
Pedagogika to dziedzina nauk, która zajmuje się procesami dotyczącymi wychowania, a także zmian, jakie zachodzą w podmiocie i przedmiocie wychowania. Zmiany te sprawiają, że przedmiot wychowania ewoluuje w podmiot – oznacza to, że wychowywany człowiek z biegiem czasu zaczyna wychowywać samego siebie. Staje się więc samodzielną jednostką, która jest przystosowana społecznie, a zakres jego samodzielności oraz stopień uspołecznienia wyznaczany jest przez ogólnie przyjęte normy wychowawcze.
Problematyką resocjalizacji zajmuje się pedagogika resocjalizacyjna, czyli interdyscyplinarna nauka mająca na celu wypracowanie zasad oraz metod przywracania osobowości oraz społecznej readaptacji grup oraz jednostek, które przejawiają silne odchylenia od normy w zachowaniu. Lista zachowań, które korygowane są w trakcie procesu resocjalizacji jest bardzo długa, dlatego pedagogika resocjalizacyjna korzysta z pomocy innych nauk – socjologii, kryminologii czy psychologii.
Resocjalizacja – studia licencjackie przygotowujące do pracy w przyszłościowym zawodzie
Z uwagi na skalę problemu, zapotrzebowanie na specjalistów posiadających udokumentowane przygotowanie do pracy terapeutycznej w placówkach penitencjarnych, ośrodkach wychowawczych czy zakładach karnych stale rośnie.
Wychodząc naprzeciw potrzebom osób, które chcą zdobyć wiedzę oraz umiejętności niezbędne na stanowisku pedagoga resocjalizacyjnego lub socjoterapeuty, nasza Uczelnia przygotowała studia „Resocjalizacja z elementami socjoterapii” będące specjalnością w obrębie kierunku Pedagogika I stopnia. Więcej informacji na temat programu oraz metod kształcenia znajdziesz w opisie studiów.
CHCESZ ZDOBYĆ PRZYGOTOWANIE DO PRACY W DZIEDZINIE RESOCJALIZACJI? ZAPISZ SIĘ NA STUDIA LICENCJACKIE
Co to jest resocjalizacja? Definicje obrazujące złożoność procesu
Z uwagi na złożoność procesu, udzielenie odpowiedzi na pytanie co to jest resocjalizacja wymaga przytoczenia kilku ujęć definicji, jakie można odnaleźć w literaturze. Resocjalizacja rozumiana jest bowiem jako:
- modyfikacja zachowań – korygowanie niepożądanych zachowań danej osoby realizowane jest poprzez zmianę postępowań bez ingerencji w postawy i przekonania,
- zmiana przynależności społecznej – pozbycie się niepożądanych zachowań następuje przez rezygnację z motywacji antyspołecznej na rzecz łagodnego przyjmowania społecznie akceptowanej tożsamości,
- przebudowa emocjonalna – osoba uczestnicząca w procesie resocjalizacji przechodzi od uczuć negatywnych, które sprzyjają łamaniu norm społecznych (jak np. zawiść, gniew) do uczuć pozytywnych (jak np. tolerancja, przyjaźń),
- reintegracja społeczna – w tym rozumieniu celem resocjalizacji jest wewnętrzna przemiana człowieka, która odbywa się w drodze zmiany swojego obrazu i miejsca w świecie.
Czym jest resocjalizacja i kto bierze udział w procesie?
Proces resocjalizacji realizowany jest w rzeczywistości wychowawczej, która jest zbiorem tzw. obiektów wychowawczych, do których zalicza się:
- osoby nauczające i wychowujące, które posiadają odpowiednie przygotowanie pod kątem merytorycznym i praktycznym (jak np. wychowawcy i nauczyciele),
- osoby wychowywane, które przyswajają wzory prawidłowego zachowania w społeczeństwie przekazywane przez nauczyciel ii wychowawców,
- czynniki determinujące przebieg oraz strukturę procesu wychowawczego – jak np. techniki czy metody organizowania sytuacji wychowawczych.
Resocjalizacja – co to znaczy dla osób, które są poddawane procesowi?
Najsurowszym środkiem, jaki może być stosowany w przypadku osób nieletnich w ramach procesu resocjalizacji jest zakład poprawczy. Decyzja o jego wykonaniu zapada wtedy, gdy wcześniej stosowane metody i środki wychowawcze nie przyniosły zamierzonych rezultatów.
Zakłady poprawcze mają na celu:
- eliminować czynniki, które wywołują zaburzenie stanów osobowości,
- kształtować odpowiednie stany osobowości przez likwidację negatywnych zmian,
- zainspirować jednostkę do samowychowania,
- utrwalić uzyskane rezultaty resocjalizacji.
Z kolei osoby, które ukończyły 17. rok życia za czyn wykraczający poza normy społeczne, traktowany według kodeksu karnego jako zabroniony, mogą trafić w tym celu do zakładu karnego.
